บันทึกเยี่ยม 5 ผู้ต้องขัง: ในวันที่ยังมีความหวังต่อความเปลี่ยนแปลงทางการเมือง และรอคอยอิสรภาพ

ระหว่างวันที่ 5-13 ก.ค. 2566 ทนายความเดินทางไปที่เรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ เข้าเยี่ยม “ธี” ถิรนัย และ “มาย” ชัยพร ซึ่งถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์คำพิพากษาในคดีครอบครองวัตถุระเบิด (ระเบิดปิงปอง) ก่อนมีการชุมนุม #ม็อบ29สิงหา64 ทั้งคู่ไม่ได้ประกันตัวมาตั้งแต่วันที่ 15 ก.พ. 2566 ภายหลังศาลอาญามีคำพิพากษาลงโทษจำคุก 3 ปี

นอกจากนี้ยังเข้าเยี่ยม “กิ๊ฟ” ทีปกร ผู้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 ที่ถูกศาลอาญาพิพากษาจำคุก 3 ปี โดยไม่รอลงอาญา และศาลอุทธรณ์ยังไม่ให้ประกันระหว่างอุทธรณ์

รวมถึง “มาร์ค” ชนะดล ผู้ถูกคุมขังระหว่างพิจารณาคดี กรณีถูกกล่าวหา ฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ และมีวัตถุระเบิดไว้ในครอบครอง (ระเบิดปิงปอง) จากกรณีเข้าร่วมชุมนุมบริเวณดินแดง เมื่อวันที่ 20 ส.ค. 2564 หลังอัยการมีคำสั่งฟ้องเมื่อวันที่ 15 มี.ค. 2566 ศาลอาญาก็ไม่อนุญาตให้ประกันตัวมาร์คระหว่างพิจารณา

ทางด้านเรือนจำพิเศษมีนบุรี ทนายความได้เข้าเยี่ยม “วุฒิ” ที่ถูกฟ้องในข้อหาตามมาตรา 112 จากการโพสต์เฟซบุ๊กจำนวน 12 ข้อความ ศาลอาญามีนบุรีไม่อนุญาตให้ประกันตัวหลังการสั่งฟ้องมาตั้งแต่วันที่ 27 มี.ค. 2566

ธี ถิรนัย: “ต้องปลุกตัวเองให้ตื่น มาเจอความจริงว่า เราอยู่ในคุก”

ธีมีท่าทางเบื่อๆ เซ็งๆ เนื่องจากต้องใช้ชีวิตและทำกิจวัตรประจำวันที่ซ้ำเดิม ปัจจุบัน (15 ก.ค. 2566) เขาถูกขังมาแล้ว 151 วัน

“ตื่น 6 โมง อาบน้ำ ลงมากินข้าง ทำงาน ชีวิตจำเจมาก ผมรู้สึกว่าเวลามันเดินไว เสียดายชีวิตอิสระ เคยนั่งคิดว่าอยากออกไปนั่งกินเหล้ากินเบียร์ริมทาง แล้วก็ต้องปลุกตัวเองให้ตื่น มาเจอความจริงว่า เราอยู่ในคุก”

“โคตรอยากให้ฝนตกเลย คิดถึงคนข้างนอก”

“ผมได้อ่านเอกสารอุทธรณ์แล้ว เอาให้ทนายกับอัยการในแดนอ่านด้วย เขาก็บอกว่าโอเค มีสิทธิได้ออกนะ ผมก็ยอมรับได้ แค่รอเวลา คิดว่าไม่ปีนี้ก็ปีหน้า คงมีอะไรดีๆ เกิดขึ้นแหละ”

ธียังบอกว่าอยากอ่านหนังสือของ “พิธา” พรรคก้าวไกลอีกด้วย นอกจากนั้นยังสอบถามความเคลื่อนไหวทางการเมืองในช่วงนี้

ธีถามถึงเอกชัย หงส์กังวาน เนื่องจากเขาได้รับจดหมายแจ้งข่าวจากเอกชัยบ่อยๆ ธีฝากกำลังใจและฝากคำขอบคุณไปให้ แม้ล่าสุดเอกชัยก็กลายเป็นผู้ต้องขังไปด้วยอีกราย หลังคดีโพสต์เล่าเรื่องเพศสัมพันธ์ในเรือนจำของเขา เดินทางไปถึงคำพิพากษาในชั้นฎีกา

มาย ชัยพร: “คดีของผมกับธี… จะมีโอกาสได้เห็นเดือนเห็นตะวันมั้ย”

ด้าน “มาย” ชัยพร บอกว่าเขายังสบายดี และทำงานร้านค้าตามปกติ ปัจจุบัน (15 ก.ค. 2566) เขาถูกขังมาแล้ว 151 วัน เช่นกัน

“กิจวัตรประจำวันเดิมๆ พี่ เวลาเดินช้ามาก ทุกอย่างคือการรอ ผมอยู่ในนี้ 4 เดือน แต่ในใจเหมือนอยู่มาเป็นปีแล้ว คนในคุกไม่ต้องการอะไรหรูหราหรอก เราต้องการกำลังใจมากๆ ทุกวันนี้ผมก็นอนให้มันผ่านไปวันๆ”

เมื่อเล่าถึงสถานการณ์ว่ามีผู้ต้องขังเพิ่มขึ้นจากเดือนก่อนคือวารุณี เมื่อมายได้ฟังจึงมีความกังวลเกี่ยวกับปัญหาสุขภาพทางจิตของเธอ

“จากประสบการณ์ของผม สมมติอยู่ข้างในแล้วมีอาการทางจิต ถ้ามีอาการมากๆ เขาก็จะให้ยาระงับประสาทกับเรา ผมเห็นเพื่อนๆ รับยาตัวนี้ มันมีผลแบบ คนบ้ากินแล้วดี คนดีกินแล้วบ้า อะไรทำนองนั้นเลยพี่ มันจะประคับประคองได้ช่วงนึง แต่หลังจากนั้นมันก็จะหนักกว่าเดิม”

“ผมกังวลว่าเค้าจะถูกใช้ยาอันตราย อยากให้เค้าได้ออกไปรักษาตัวพี่ ผมไม่อยากให้ใครเข้ามาแล้ว”

มายยังพูดถึงเอกชัยซึ่งเป็นหนึ่งในคนที่คอยส่งจดหมายมาให้พวกเขาอยู่เสมอๆ “เห็นจดหมายพี่เอกชัยส่งมาอัพเดท ว่าคดีหลังๆ มีทั้งคนที่โดนยกฟ้อง ไม่ก็รอลงอาญาบ้าง ไม่ใช่แค่คดี 112 นะ คดีระเบิดก็เหมือนกัน หลังเลือกตั้งรู้สึกว่าโทษน้อยกว่าคนที่ติดก่อนเลือกตั้ง ไม่รู้สิพี่ ผมก็คิดถึงคดีของผมกับธีอะ จะมีโอกาสได้เห็นเดือนเห็นตะวันมั้ย”

“การไม่ได้ประกันตัวมันแย่พี่ แล้วยิ่งเรายังต่อสู้คดีอยู่ คือถ้าคดีสิ้นสุดแล้วผมติดคุก มันก็ถือว่าเป็นการนับ 1 นะ แต่ตอนนี้ ผมยังสู้อยู่ ยังยื่นอุทธรณ์ ยังยื่นประกัน มันก็ไม่ได้นับ 1 สักที ไม่สามารถทำอะไรได้เลย จะเลื่อนชั้นเพื่อขอพักโทษก็ไม่ได้ ได้แค่วันจำอย่างเดียว”

เมื่อเล่าถึงคดีของเอกชัย ที่ศาลฎีกาเพิ่งตัดสินจำคุกเป็นเวลา 1 ปี ทำให้มายตกใจ “เพิ่งพูดถึงพี่เอกไปเอง เพราะเค้าส่งจดหมายให้พวกเราตลอด เค้าจะต้องเข้าคุกอีกคนเหรอ”

กิ๊ฟ ทีปกร: “ถ้าไม่ได้ประกันตัว ร้านตัดผมจะถูกยึด”

“กิ๊ฟ” ทีปกร บอกกับทนายว่าห้องขังของเขามีกันอยู่ 17 คน และมีแนวโน้มจะมีผู้ต้องขังเข้ามาเรื่อยๆ ทำให้ค่อนข้างแออัดและถ้าฝนตกจะทำให้อากาศหนาว ปัจจุบัน (15 ก.ค. 2566) เขาถูกขังมาแล้ว 27 วัน

เขาบอกว่าตอนนี้อาการบวมที่มือขวาดีขึ้นแล้ว เพราะได้ทายาและกินยาแก้แพ้ ไม่คันแต่ยังบวมเล็กน้อย ตอนนี้มีอาการปวดหัวและเครียดเพราะไม่ได้ประกันตัว

เขายังเล่าให้ฟังว่ากางเกงที่ซักตากไว้ยังคงหายเรื่อยๆ แต่กิ๊ฟได้ไปขอกางเกงกับผู้ต้องขังคนอื่นๆ
ในส่วนของอาหารการกิน กิ๊ฟบอกว่าเขากินข้าวของเรือนจำ แต่ซื้อนมและน้ำไว้กินเอง เพราะน้ำของเรือนจำมีกลิ่นคลอรีน

เขาค่อนข้างกังวลเรื่องค่าใช้จ่ายในเรือนจำมาก เพราะตั้งแต่เข้าเรือนจำมา ที่บ้านค่อนข้างลำบาก

เขายังกังวลว่าหากไม่ได้รับการประกันตัว จะทำให้ร้านตัดผมที่จองไว้ที่ลำลูกกา ถูกยึดไปได้

ท้ายที่สุด เขาฝากความคิดถึงถึงที่บ้านด้วย

วุฒิ : ผมอยากเห็นประเทศไทยมีประชาธิปไตยสักที

วุฒินั่งรอทนายด้วยท่าทีเคร่งเครียด เมื่อยกหูโทรศัพท์พูดคุย เขาบอกว่ายิ่งอยู่นานยิ่งเครียด ตอนนี้ไม่รู้จะทำอะไรเพื่อให้หายเครียดเพราะเหตุผลที่ศาลไม่ให้ประกันไม่มีเหตุผลเลย ปัจจุบัน (15 ก.ค. 2566) เขาถูกขังมาแล้ว 111 วัน

“ชีวิตผมต้องติดคุกอย่างนี้ต่อไปเรื่อยๆ โดยไม่ได้รับสิทธิ์การประกันตัวเลยเหรอ ยิ่งอยู่ยิ่งคิดว่ากฎหมายบ้านเมืองเรามันไม่ยุติธรรมเลย มันเหนื่อยใจมากๆ”

วุฒิเล่าให้ทนายฟังว่าตอนนี้แฟนของเขาไม่ได้มาเยี่ยมสักพักแล้ว

“ผมเข้าใจเค้านะ เค้าคงลางานไม่ได้ และคงไม่มีเงินเท่าไหร่ ก็ฝากบอกทนายว่า ถ้าเค้าว่างให้เค้าเข้ามาเยี่ยมหน่อย ถึงจะร้องไห้ก็อยากเจอ”

วุฒิยังคงมีความสนใจเรื่องการเมืองข้างนอกว่าเป็นอย่างไรเหมือนทุกครั้ง เมื่อเล่าให้ฟังว่า กกต. ส่งเรื่องหุ้นไอทีวีของพิธาให้ศาลรัฐธรรมนูญในวันก่อนที่จะมีการลงมติเลือกนายกรัฐมนตรี วุฒิมีสีหน้าเคร่งเครียดขึ้นมาอีก

“แล้วเราจะได้พิธาเป็นนายกฯ มั้ย ก้าวไกลจะเป็นรัฐบาลหรือเปล่า ผมอยากเห็นประเทศไทยมีประชาธิปไตยสักที อยากเห็นลูกหลาน อนาคตประเทศที่ดีขึ้น 8-9 ปีที่ผ่านมามันแย่มากๆ แล้วนะ คนไทยลำบากมากๆ ผมถึงออกมาสนับสนุนการเคลื่อนไหวของน้องๆ เยาวชน เด็กๆ เค้าพูดถูกทุกอย่าง ผมหวังว่าเราจะชนะในเร็ววัน”

“ฝากให้กำลังใจน้องๆ นักกิจกรรมด้วยนะครับ เพราะมีพวกเค้าผมถึงมีความหวัง”

มาร์ค ชนะดล: ที่ผมออกมาม็อบเพราะบ้านเมืองเรามันแย่

มาร์คนั่งก้มหน้ามองพื้นด้วยท่าทางหมดอาลัยตายอยาก โดยไม่รู้ตัวเลยว่าทนายมาถึงแล้ว จนเพื่อนผู้ต้องขังต้องหันไปเรียกถึงรู้ตัว ปัจจุบัน (15 ก.ค. 2566) เขาถูกขังมาแล้ว 123 วัน โดยเมื่อวันที่ 9 ก.ค. ที่ผ่านมา ศาลอุทธรณ์ยังคงมีคำสั่งไม่ให้ประกันตัวเขา หลังทนายความพยายามยื่นประกันอีกครั้ง โดยเห็นว่าไม่มีเหตุเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิม

มาร์คดูซูบผอมลงไป เขาบอกว่าตัวเองกินไม่ค่อยลง บางทีซื้อของกินมาแล้วก็เบื่อไม่อยากกิน จึงแบ่งเพื่อนไป “มันกินไรไม่ลงเท่าไหร่พี่”

เขาบอกว่าตัวเองเครียดมาก มีอาการปวดหัวเป็นประจำ ทุกๆ วันต้องพยายามหาอะไรทำ เพื่อไม่ให้คิดเรื่องคดีตัวเอง เขาไปช่วยกองงานต่างๆ เพื่อไม่ให้ตัวเองคิดมาก

“มันยากมากๆ มันหยุดคิดไม่ได้เลย วันเสาร์ที่ผ่านมาเป็นวันเกิดผม ผมก็คิดว่าจะได้ประกันเป็นของขวัญตัวเอง แต่มันก็ไม่ได้กับเรื่องนี้ ผมไม่รู้จะพูดอะไรแล้ว ไม่มีคำพูดสำหรับตรงนี้แล้ว มันตันไปหมด ได้แต่รอวันที่จะได้ออกศาลอย่างเดียว แต่มันก็อีกตั้ง 4 เดือน เหงาเลย แค่คิดก็โคตรท้อ มันมีแต่ความท้อแท้กับคำสั่งศาลแบบนี้”

มาร์คได้ฝากบอกคนทางบ้านของเขา ว่าเขาอยู่ได้ หากว่างค่อยเข้ามาเยี่ยม โดยอยากให้ที่บ้านดูแลตัวเองดีๆ และเขาคิดถึงทุกคน

มาร์คถามเกี่ยวกับความคืบหน้าเรื่องการเลือกตั้งเช่นเดียวกับคนอื่นๆ เขาบอกว่า มีความหวังกับพรรคก้าวไกลมากๆ

“ถ้าผมไม่ติดคุก ผมก็เลือกก้าวไกล บ้านเมืองเรามันต้องเปลี่ยนแปลงจริงๆ หวังว่าเราจะได้รับชัยชนะ ผมอยากเห็นบ้านเมืองเราดีขึ้น ที่ผมออกมาม็อบเพราะบ้านเมืองเรามันแย่ พวกผมอยากได้ประชาธิปไตย อยากให้ทุกคนมีชีวิตที่ดีขึ้น” มาร์คบอก