บันทึกเยี่ยม 5 ผู้ต้องขังคดี ‘112’: สุดท้ายข่าวการเมืองจะไม่ค่อยมีคนสนใจ แต่ครอบครัวของคนที่ติดคุกยังทุกข์ใจ

ช่วงต้นเดือนมีนาคม 2567 ทนายได้เข้าเยี่ยม ผู้ต้องขังคดี 112 อีก 5 ราย “อารีฟ” วีรภาพ ที่การอยู่ข้างในนอกจากเล่นกีฬาแล้ว เขายังอ่านหนังสือด้านกฎหมาย ก่อนจะคิดไปถึงเรื่องการเรียนต่อด้านนิติศาสตร์ “ก้อง” อุกฤษฏ์ ที่ต้องกลับเข้าไปเรือนจำอีกครั้งหลังศาลอุทธรณ์พิพากษายืน และศาลฎีกายังไม่ให้ประกันตัว ก้องบอกสั้น ๆ ถึงชีวิตที่ต้องปรับตัวในนั้นอีกครั้ง และต้องการหนังสือเข้าไปอ่าน

“น้ำ” วารุณี สะท้อนถึงข่าวการเมืองที่กระแสอาจจะซาไปบ้าง แต่คนที่อยู่ข้างในและครอบครัวที่ได้รับผลกระทบก็ยังคงมีเรื่องให้เสียใจอยู่ตลอด

ขณะที่ “สมบัติ” ที่อยู่ในช่วงอบรมเพื่อหวังจะเลื่อนชั้นนักโทษและพยายามดูแลสุขภาพเพื่อหวังจะเอาสิ่งดี ๆ ออกไปฝากคนข้างนอก สุดท้าย “ภูมิ” ที่มีอาการบาดเจ็บและกำลังเตรียมผ่าตัดหัวไหล่ และพยายามงดทำกิจกรรมต่าง ๆ จนกว่าจะได้เริ่มผ่าตัด

อารีฟ: ตั้งเป้าหมาย ถ้าออกไปอยากจะเรียนต่อนิติศาสตร์ อยากได้ตั๋วทนาย

วันที่ 4 มี.ค. 2567 เมื่อทนายเข้าไปในห้องเยี่ยมก็พบอารีฟถูกเรียกตัวมาพร้อมกับ “แม็กกี้” และก้อง อารีฟทักทายและพูดคุยกับเพื่อน ๆ สักพักก่อนมาพูดคุยกับทนายต่อ ทนายได้ถามไถ่ถึงสภาพร่างกายและจิตใจ อารีฟเล่าว่า เหมือนไม่ค่อยสบาย ยังสะดุ้งตื่นทุกคืน จากนั้นก็นอนไม่หลับ แม้ว่าจะง่วง

วันที่ 7 มี.ค. 2567 ทนายไปเยี่ยมอารีฟอีกครั้ง อารีฟสวมเสื้อผู้ต้องขังสีฟ้าตามปกติ ผมยาวขึ้นอีกเล็กน้อย และอุ้มแมวสีขาวลายจุดสีน้ำตาลออกมาด้วย อารีฟบอกว่า ตัวนี้เขาชอบแวะเล่นด้วย วันนี้เลยอุ้มออกมาตอนเดินผ่านแดน 7 ยังไม่ได้ตั้งชื่อให้ ในแดน 5 เขาก็มีเพื่อนใหม่เป็นลูกแมว 2 ตัว ตัวแรกชื่อพลูโต เป็นแมวลายสลิด อีกตัวชื่อวัวนม เป็นแมวสีขาวลายดำแบบวัวนม ทำให้เขาแฮปปี้ขึ้น เพราะไม่ได้อยู่คนเดียวแล้ว มีเพิ่มอีก 2 ปากท้อง ที่เขาต้องแบ่งข้าวให้กิน

ก่อนที่อารีฟอัพเดตว่า การนอนยังไม่ค่อยดี นอนไม่หลับเหมือนเดิม เขียนคำร้องขอเปลี่ยนยากับขอพบหมอไปแล้ว ตอนนี้ก็รออยู่ ส่วนการที่มีคนมาปั่นประสาท มายั่วยุ ก็ยังเหมือนเดิม แต่ถือว่าโอเคขึ้น ชินแล้ว ทั้ง ๆ ที่มันเป็นเรื่องที่เราไม่ควรชิน

อารีฟเล่าอีกว่า ช่วงกลางวันก็เล่นกีฬากับเพื่อน ๆ ที่สนิทกัน ตอนนี้น้ำหนักลดจาก 71 กิโลกรัม เหลือ 65 กิโลกรัม กิจกรรมได้ทำเพิ่มคือการอ่านหนังสือ เขาทุกอย่างเลยช่วงนี้ โดยเฉพาะกฎหมาย ทั้ง ป.อาญา, ป.แพ่ง, วิอาญา, วิแพ่ง อ่านจบหมดแล้ว กำลังจะอ่านวิอาญาอีกรอบ เพราะยังไม่ค่อยเข้าใจเท่าไหร่ ตั้งเป้าหมายว่าถ้าออกไปอยากจะเรียนต่อนิติศาสตร์ ม.รามคำแหง จบแล้วก็อยากจะไปให้สุดเลย อยากจบเนติ อยากได้ตั๋วทนาย

จนถึงปัจจุบัน (12 มี.ค. 2567) อารีฟถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์มาแล้วอย่างน้อย 167 วัน โดยในช่วงวันที่ 12-14 มี.ค. นี้ เขาจะถูกเบิกตัวไปศาลแขวงพระนครเหนือในนัดสืบพยานคดี พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ จากกรณีการชุมนุม #ม็อบ1กันยา2564 ที่หน้าพรรคพลังประชารัฐ

ย้อนดูคดีของอารีฟ

ก้อง: กำลังเขียนจดหมายเรื่อง พ.ร.บ.นิรโทษกรรม ส่งถึงแอมเนสตี้ – อยากได้หนังสือเอาไว้อ่านในเรือนจำ

วันที่ 6 มี.ค. 2567 ทนายทักทายก้องในการเจอกันครั้งแรก ก้องเล่าถึงสถานการณ์ในเรือนจำว่า ตอนนี้แดน 3, แดน 5, แดน 6 และแดน 8 กำลังทำกิจกรรมร่วมกันคือ เขียนจดหมายแสดงความเห็นเกี่ยวกับ พ.ร.บ.นิรโทษกรรม ส่งไปที่แอมเนสตี้ แม้ว่าจดหมายดังกล่าวมีโอกาสที่จะไม่ผ่านวินัยแดน และไม่สามารถส่งออกได้ก็ตาม แต่ก้องก็ยืนยันที่จะทำกิจกรรมนี้

ก้องบอกผ่านทนายมาด้วยว่า หากเป็นไปได้ เขาอยากได้หนังสือเอาไว้อ่านในเรือนจำ เป็นหนังสือกฎหมาย นิยาย การเมือง หรือรัฐธรรมนูญ 2560 ก็ได้

สำหรับคดีของก้อง เมื่อวันที่ 21 ธ.ค. 2565 ศาลอาญาได้พิพากษาจำคุก 5 ปี 30 เดือน (หรือประมาณ 7 ปี 6 เดือน) โดยไม่รอลงอาญา หลังจากนั้นเขาถูกคุมขังในเรือนจำอยู่ 46 วัน ก่อนจะได้รับการประกันตัวในระหว่างอุทธรณ์ เมื่อวันที่ 4 ก.พ. 2566 จากนั้นได้ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษา กระทั่งวันที่ 13 ก.พ. 2567 ศาลอุทธรณ์มีคำพิพากษายืนตามศาลชั้นต้น กระทั่งศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกันตัว ทำให้ก้องต้องถูกคุมขังอยู่ในเรือนจำพิเศษกรุงเทพฯ ระหว่างต่อสู้คดีในชั้นฎีกา จนถึงปัจจุบัน (12 มี.ค. 2567) เป็นเวลา 29 วันแล้ว

ย้อนดูคดีของก้อง

น้ำ วารุณี: สุดท้ายข่าวการเมืองจะกลายเป็นสีหมึกที่จางไปทุกวัน ไม่ค่อยมีคนสนใจ แต่ครอบครัวของคนที่ติดคุกยังทุกข์ใจ

วันที่ 6 มี.ค. 2567 เท่าที่ทนายสังเกต น้ำยังดูแข็งแรงและสดใส เธอบอกว่า ช่วงนี้มีปัญหาเล็กน้อยเรื่องที่ไม่เข้าร่วมการปฏิญาณก่อนกินข้าว แต่ไม่ใช่เรื่องใหญ่อะไร สิ่งที่ว้าวุ่นใจคือไม่รู้ต้องใช้เวลารอคำพิพากษาศาลอุทธรณ์นานแค่ไหน

“เพื่อนส่งหนังสือสอนแกรมม่าภาษาอังกฤษมาให้ น้ำก็ทำแบบฝึกหัดแล้ว จะดูเฉลย แต่หาไม่เจอ สรุปเขาให้ดูเฉลยใน QR code แล้วเรามีแต่วอ จะสแกนยังไง (หัวเราะ)”

ทนายเล่าสถานการณ์การเมืองและผู้ต้องขังให้ฟัง น้ำถอนหายใจอย่างเคร่งเครียด “ผู้ต้องขังหลายคนก็มารู้จัก ม.112 จากพวกผู้ต้องขังทางการเมืองนี่แหละ เขาบอกว่าเคยได้ยินแต่ตอนอยู่ข้างนอก คนทะเลาะกันและขู่จะแจ้ง 112 ไม่คิดว่ามันจะมีคนติดคุกด้วยมาตรานี้จริง ๆ”

กับสิ่งที่อยากสื่อสารถึงข้างนอก น้ำรู้สึกว่าสุดท้ายข่าวการเมืองจะกลายเป็นสีหมึกที่จางไปทุกวัน คนเริ่มชินชา ไม่ค่อยมีคนสนใจ แต่ครอบครัวของคนที่ติดคุกยังทุกข์ใจ และเสียใจมากขึ้นทุกวัน เรื่องนี้มันใกล้ตัวมาก ๆ เลย “ฝากเป็นกำลังใจให้ทนายทุกคนนะคะ”

จนถึงปัจจุบัน (12 มี.ค. 2567) น้ำถูกคุมขังระหว่างอุทธรณ์มาแล้ว 259 วัน หรือเกือบ 9 เดือน

ย้อนดูคดีของน้ำ

สมบัติ: ถ้าได้ออกไปจะพยายามเอาเเต่สิ่งดี ๆ ออกไปฝากคนข้างนอก

วันที่ 7 มี.ค. 2567 สมบัติใบหน้ายิ้มเเย้มทักทายทนายเหมือนทุกครั้ง ทนายสังเกตว่า ครั้งนี้เขามีหนวดเยอะ จนต้องทัก สมบัติบอกว่า ช่วงนี้ยุ่ง ๆ เพราะต้องออกมาอบรมนั่งสมาธิที่หอประชุมข้างนอกนี้ ซึ่งถ้าอบรมเสร็จจะได้ใบประกาศเพื่อใช้ในการเลื่อนชั้นนักโทษด้วย

สมบัติเล่าต่อว่า กิจกรรมที่ทำในช่วงนี้ ถ้าไม่ได้ออกมาอบรมเขาก็จะออกกำลังกาย ทำให้เริ่มมีกล้ามเนื้อเยอะขึ้น ก่อนบอกถึงสิ่งที่ตั้งใจว่า ถ้าได้ออกไปจะพยายามเอาเเต่สิ่งดี ๆ ออกไปฝากคนข้างนอก “รู้ว่าเขาเป็นห่วง ก็หวังว่าเราจะเอาสุขภาพที่ดีออกไปฝากเขา”

หลังศาลอุทธรณ์พิพากษาจำคุก 4 ปี โดยไม่รอลงอาญา เมื่อวันที่ 13 ก.ย. 2566 ในคดีตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 จากกรณีโพสต์ข้อความ “#กล้ามาก #เก่งมาก #ขอบใจนะ” พร้อมกับอีก 2 ข้อความ กล่าวถึงการทำตัวใกล้ชิดประชาชนและการแจกลายเซ็น และศาลฎีกาไม่อนุญาตให้ประกันตัวระหว่างฏีกา ทำให้เขาถูกคุมขังเรื่อยมา ในเดือนต่อมาสมบัติจึงตัดสินใจไม่สู้คดีด้วยการฎีกาคำพิพากษาอีก แต่ในส่วนของโจทก์ อัยการยังคงยื่นคำร้องขยายระยะเวลายื่นฎีกาอยู่ ทำให้คดียังไม่ถึงที่สุด กระทั่งมาถึงปี 2567 อัยการไม่ยื่นขยายเวลาแล้ว คดีจึงถึงที่สุด และทำให้ปัจจุบันสมบัติถูกคุมขังในฐานะนักโทษเด็ดขาด

จนถึงปัจจุบัน (12 มี.ค. 2567) สมบัติถูกคุมขังหลังศาลอุทธรณ์มีคำพิพากษามาแล้ว 182 วัน

ย้อนดูคดีของสมบัติ

ภูมิ: อาการบาดเจ็บที่ไหล่ทำให้ฝึกอาชีพตามที่ศาลสั่งไม่ได้ แต่ศาลยังไม่มีคำสั่งเปลี่ยนแปลงคำสั่งที่ให้อยู่บ้านเมตตา-ฝึกอาชีพ

ที่สถานพินิจฯ บ้านเมตตา วันที่ 8 มี.ค.2567 ที่ปรึกษากฎหมายถูกพาไปนั่งรอภูมิในห้องเยี่ยม สักพักเจ้าหน้าที่พาภูมิในชุดเสื้อสีน้ำเงินปกสีเขียวสะท้อนแสง กางเกงขาสั้นสีดำ ไม่ใส่รองเท้า ออกมา ภูมิดูผมยาวขึ้นมาก หนวดเคราก็ยาว เนื้อตัวมอมแมม ที่คล้องแขนสีขาวเพื่อประคองไหล่มีรอยเปื้อนเป็นคราบเหงื่อไคล ภูมิเล่าว่า มันมีอันเดียว ซึ่งเป็นของ รพ.สิรินธร ไม่มีให้เปลี่ยน

ภูมิมีท่าทีสงบ แต่แววตากังวลและมีความเครียดอย่างเห็นได้ชัด

ที่ปรึกษาฯ อัพเดตเรื่องการยื่นคำร้องขอเปลี่ยนแปลงคำสั่งศาลโดยอ้างเหตุอาการเจ็บป่วย ซึ่งยื่นคำร้องเมื่อวันที่ 4 มี.ค. 2567 ที่ผ่านมา ตอนนี้สำนวนอยู่ที่ศาลอุทธรณ์ยังไม่มีคำสั่งลงมา ภูมิถามย้ำกับที่ปรึกษาฯ ว่า ศาลไม่ได้ปฏิเสธใช่มั้ย ที่ปรึกษาฯ แจ้งว่า ศาลยังไม่มีคำสั่งว่าให้หรือไม่ให้ ตอนนี้ยังอยู่ระหว่างพิจารณา

ภูมิเล่าถึงอาการบาดเจ็บว่า ตอนนี้แขนข้างขวาขยับไม่ได้ เพราะไหล่หลุดออกจากเบ้า ขยับมือได้บ้างแต่มีอาการชา และปวดที่กระดูกตลอดเวลา อยู่ได้เพราะการกินยาแก้ปวด ภูมิย้ำถึงอาการปวดไหล่ว่า “มันปวดอยู่ตลอดเวลา ไม่ปวดเฉพาะตอนนอนเท่านั้น”

การช่วยเหลือตนเองเป็นไปด้วยความยากลำบาก พอจะอาบน้ำเองได้ เพราะที่นี่ใช้ฝักบัว แต่ตอนขับถ่ายก็ยังนึกถาพไม่ออกเพราะที่นี่ยังเป็นแบบใช้ขันตักราด ที่ผ่านมาเขาออกไปโรงพยาบาลบ่อยก็จะอาศัยขับถ่ายที่โรงพยาบาลซึ่งสะดวกกว่า

ตอนนี้ภูมิยังคงอยู่บนที่กักตัว ตอนแรกทางบ้านเมตตาจะให้ลงมาอยู่ข้างล่างเพื่อจะได้มีคนคอยช่วยเหลือ แต่พอลงมา ต้องมีการทำกิจกรรม และตัวภูมิไม่ต้องการเป็นภาระคนอื่น ตอนนี้จึงไม่ได้ทำกิจกรรมอะไร จนกว่าจะผ่าตัด

“หมอบอกว่าไหล่จะกลับไปเหมือนเดิมไม่ได้แล้ว เอ็นรอบข้างหัวไหล่มันขาด เสียหายไปหมดแล้ว วิธีการรักษาคือการเอาเอ็นที่อื่นมาใส่ ซึ่งพอเอาเอ็นที่อื่นมาใส่อวัยวะตรงนั้นก็ต้องพักฟื้นด้วย” ภูมิพูดก้มหน้า

ภูมิระบายความกังวลว่า อาการบาดเจ็บที่ไหล่ส่งผลกระทบต่องานกู้ภัยในอนาคตอย่างแน่นอน ตอนนี้เองเขาก็ไม่สามารถฝึกอาชีพตามที่ศาลสั่งได้ เพราะทำอะไรไม่ได้เลยแขนเป็นแบบนี้ มันเหมือนไม่มีทางออก ต้องอดทน

“ทุกวันนี้ผมพยายามไม่คิดอะไร เพราะมันเครียดมาก พยายามปลง กินยาแล้วก็พยายามหลับ เรื่องกินข้าวก็กินได้ปกติ น้ำหนักมีลดลงบ้าง”

กระทั่งที่ปรึกษาฯ สอบถามถึงการเรียนที่เพิ่งสอบไปเมื่อต้นเดือนกุมภาพันธ์ ภูมิจึงมีแววตาสดใสขึ้นบ้าง ภูมิเล่าว่า เรียนจบ ม. 3 แล้ว ใบประกาศน่าจะได้ช่วงสิ้นเดือนนี้

จนถึงปัจจุบัน (12 มี.ค. 2567) ภูมิถูกคุมตัวที่สถานพินิจฯ บ้านเมตตามาแล้วอย่างน้อย 147 วัน

ย้อนดูอาการบาดเจ็บของภูมิ

ย้อนดูคดีของภูมิ

ย้อนอ่านบันทึกเยี่ยม

บันทึกเยี่ยม 6 ผู้ต้องขังคดี ‘112’: ขอบคุณแคมเปญนิรโทษกรรมประชาชน – คนข้างในก็ยังสู้อยู่