น้ำตาคนคุก อ่านบทกลอน สัมผัสชีวิต 18 ปีคนคุกของ “วุฒิ” “แม้จะมองออกไปสุดสายตา เห็นเพียงฟ้าหลุดพ้นสันกำแพง”

เกือบ 500 วัน หรือกว่าปีเศษแล้วที่ “วุฒิ” ถูกคุมขังในคดี ม.112

วุฒิถูกคุมขังมาตั้งแต่อัยการสั่งฟ้องคดีต่อศาลในวันที่ 27 มี.ค. 2566 กระทั่งศาลอาญามีนบุรีพิพากษาจำคุก 18 ปี (จากโทษเต็ม 36 ปี) เรื่อยมาถึงปัจจุบัน ตลอดเวลาที่ผ่านมาวุฒิไม่เคยได้รับสิทธิประกันตัว ทำให้เขากลายเป็นผู้ต้องขังคดี ม.112 ระหว่างสู้คดี ‘นานที่สุด’ ในระลอกนี้

ในชั้นพิจารณาคดี วุฒิถูกคุมขังอยู่เรือนจำพิเศษมีนบุรีนานกว่า 1 ปี ต่อมา ภายหลังศาลชั้นต้นพิพากษาจำคุกช่วงปลายเดือน ก.พ. 2567 วุฒิถูกย้ายตัวไปอยู่ที่ ‘เรือนจำกลางคลองเปรม’ เนื่องจากต้องโทษจำคุกรวมเกิน 15 ปี ตามเงื่อนไขของกรมราชทัณฑ์

เรือนจำแห่งเก่าในความทรงจำ

วุฒิย้อนเล่าถึงสภาพความเป็นอยู่ของเรือนจำพิเศษมีนบุรีว่า ‘ค่อนข้างแย่’ ด้วยเหตุผลหลายประการ ได้แก่

หนึ่ง มีหัวหน้าใหญ่ หรือที่เรียกกันว่า ‘ขาใหญ่’ ที่เป็นผู้ต้องขังด้วยกันคอยควบคุมความเป็นอยู่ของคนอื่น ๆ ผู้ต้องขังมีการต่อยตีกันเกือบทุกวัน วุฒิจึงต้องอยู่แบบเงียบ ๆ ไม่กล้าไปยุ่งเกี่ยวกับใคร

สอง สภาพความเป็นอยู่แออัด และรู้สึกกดดันตลอดเวลา เพราะถ้าหากไปขัดหูขัดตาใครเข้า อาจจะถูกทำร้ายได้ และเจ้าหน้าที่เรือนจำก็ไม่ได้ใส่ใจอะไรมากนัก

หลังได้ย้ายเข้ามาอยู่ที่เรือนจำกลางคลองเปรม วุฒิบอกว่าชีวิตความเป็นอยู่ดีขึ้น เพราะที่นี่ไม่มีขาใหญ่ ไม่มีใครคุมใคร ค่อนข้างเป็นอิสระต่อกัน บรรยากาศการอยู่ร่วมกันค่อนข้างผ่อนคลาย ไม่ค่อยตึงเครียดเหมือนเรือนจำเดิม และเพื่อน ๆ ผู้ต้องขังยังช่วยเหลือเกื้อกูลกันดีอีกด้วย

ชีวิตแต่ละวันในเรือนจำกลางคลองเปรม

05.30 – 06.00 น. – ตื่นนอน โดยต้องตื่นกันเอง ไม่มีเจ้าหน้าที่คอยมาปลุกเหมือนเรือนจำพิเศษมีนบุรี ที่นี่ทุกคนต้องรู้หน้าที่ของตัวเอง

06.00 – 07.00 น. – แต่ละคนต้องทำภารกิจของตัวเองให้แล้วเสร็จ เช่น อาบน้ำ ล้างหน้า แปรงฟัน ฯลฯ

07.00 น. – รับประทานอาหารเช้า

08.00 น. – ตรวจนับจำนวนผู้ต้องขังว่าครบหรือไม่ จากนั้นเจ้าหน้าที่จะให้เวลาอิสระ สามารถออกกำลังกาย อ่านหนังสือ นั่งพูดคุยกัน โดยจะไม่มีเจ้าหน้าที่เข้ามายุ่งเกี่ยว

10.00 น. – ผู้ต้องขังที่มีคนภายนอกซื้ออาหารให้จะได้รับการแจกอาหารในเวลานี้ ปัจจุบันวุฒิได้รับการช่วยเหลือจากกองทุนของอานนท์ นำภา เป็นข้าวและอาหาร 2-3 อย่าง แล้วแต่วัน

11.00 – 11.30 น. – รับประทานอาหารเที่ยง

12.30 น. – รับประทานอาหารเย็น หลังจากนั้นเจ้าหน้าที่จะให้เวลาอิสระอีกครั้ง

14.30 น. – เวลาขึ้นเรือนจำ โดยในห้องขังมีโทรทัศน์ให้ดู แต่เป็นรายการที่เรือนจำกำหนดเท่านั้น ส่วนห้องวุฒิได้ดูเฉพาะช่องไทยรัฐ กับช่อง 9

20.00 – 22.00 น. – เป็นเวลาเข้านอน จะนอนช่วงไหนก็ได้

ชีวิตของวุฒิวนเวียนกับตารางกิจวัตรนี้ทุกวัน เขาบอกว่าไม่ค่อยได้คุยกับใครเลย แม้จะรู้ว่าที่เรือนจำเดียวกันนี้ยังมีผู้ต้องขังการเมืองคนอื่นอยู่อีกก็ตาม คือ ไพฑูรย์ สุขสันต์ และแม็กกี้

เรือนจำคลองเปรม ทั้งหมดมีกี่แดน?

วุฒิบอกอีกว่า ที่เรือนจำกลางคลองเปรมมีทั้งหมด 10 แดน โดยวุฒิได้ถูกเลือกให้อยู่ที่ ‘แดน 6’ ซึ่งมีห้องนอน (ห้องขัง) ทั้งหมด 96 ห้อง ห้องของวุฒิเป็นห้องใหญ่ ต้องอยู่กับผู้ต้องขังอื่นอีกประมาณ 24 คน แต่วุฒิบอกว่าไม่ได้รู้สึกแออัดมาก

ส่วนห้องขังอื่น ๆ ในแดนเดียวกัน วุฒิบรรยายว่าบางห้องมีขนาดเล็กจะมีคนอยู่ 9-10 คน หรือบางห้องใหญ่ขึ้นมาหน่อยก็จะอยู่กัน 15-16 คน โดยเรือนจำจะจัดให้คนที่มีอายุได้อยู่ห้องขังเดียวกัน

แดน 1 – สำหรับผู้หญิงข้ามเพศ หรือได้รับการแปลงเพศ ศัลยกรรมหน้าอกแล้ว คนในเรือนจำจะเรียกผู้ต้องขังแดนนี้ว่า ‘กะเทยไฮโซ’
แดน 2 และ 5 – สำหรับผู้ต้องโทษจำคุกตลอดชีวิต
แดน 3 – สำหรับนักโทษที่ทำผิดบ่อยครั้งทำให้ถูกคุมขังหลายหน หรือพูดง่าย ๆ ว่าเป็นคนที่มักต้องเข้า-ออกเรือนจำอยู่บ่อย ๆ
แดน 4 – วุฒิบอกว่าไม่ทราบข้อมูล
แดน 6 – สำหรับนักโทษแรกรับ (เข้าใหม่) หรือผู้สูงวัย
แดน 7 – ไม่มีนักโทษอาศัย เป็นพื้นที่ใช้ทำกิจกรรมต่าง ๆ
แดน 8 – สำหรับกักตัวนักโทษใหม่ ก่อนจะไปแดนแรกรับ (แดน 6) แดน 9 – พื้นที่โครงการ โคกหนองนา
แดน 10 – เป็นแดนการศึกษาและห้องสมุด การจะยืมหนังสือแต่ละครั้งต้องให้เจ้าหน้าที่พาไป
ระหว่างถูกคุมขังอยู่ที่เรือนจำกลางคลองเปรม วุฒิได้สมัครอบรมธรรมมะและวัฒนธรรม โดยได้เริ่มอบรมมาตั้งแต่วันที่ 19 มิ.ย. 2567 แล้ว และต้องอบรมทุกวันจันทร์ – ศุกร์ วันละ 2 ชั่วโมง ในเวลา 15.00 – 17.00 น.

ระยะเวลาในการอบรมอยู่ที่ 6 เดือน เมื่อเข้าร่วมจนครบแล้วจะได้รับใบประกาศนียบัตร 1 ใบ ซึ่งวุฒิบอกว่าสามารถใช้ประกอบการพิจารณาเลื่อนชั้นไปเป็น ‘นักโทษชั้นดี’ ได้

“เผื่อจะได้ออกจากเรือนจำเร็วขึ้น” วุฒิกล่าว

ทว่า การสมัครเข้าอบรมไม่ได้ฟรีแต่อย่างใด จะต้องเสียค่าใช้จ่ายซื้อเสื้อขาว 1 ตัว กางเกงขาว 1 ตัว อาสนะที่นั่งรองพื้น 1 อัน และหนังสือคู่มือ เป็นเงินรวมทั้งสิ้น 1,600 บาท

พร้อมกันนี้วุฒิยังได้ตั้งใจเขียน 2 บทกลอนเพื่อให้ทุกคนได้อ่านอีกด้วย

“พรุ่งนี้ดวงอาทิตย์ก็ขึ้นทางเก่า
ชีวิตเน่า ๆ ของฉันยังมีลมหายใจ”

ณ มุมหนึ่ง ของเรือนจำ ค่ำคืนนี้ คืนที่ไร้ แสงสี ที่สดใส
ทุกชีวิต ที่เข้ามา ติดภายใน เพื่อชดใช้ เวรกรรม ที่ทำมา
จากวันเดือน เลื่อนเป็นปี ที่ถูกขัง กำแพงบัง ขวางอยู่ เป็นคูหา
แม้จะมอง ออกไป สุดสายตา เห็นเพียงฟ้า หลุดพ้น สันกำแพง
เอนกายพิง ต้นไม้สน พักอาศัย หวังร่มใบ ช่วยบดบัง พลังแสง
หลบความร้อน แดดจัด ลมพัดแรง เหมือนถูกแกล้ง ให้ชอกช้ำ อยู่ร่ำไป
คิดถึงพ่อ คิดถึงแม่ ที่ท่าน ต้องลาจาก แล้วตัวเรา จะทนสู้ อยู่ได้ไหม
กำหนดโทษ ของเรานั้น อีกยาวไกล คงต้องรอ เมื่อไร ได้ออกมา
ทั้งความเครียด ความเหงา เศร้าใน น้ำตาตก เหมือนแรก เรียกร้องก้องเวหา
แม้สองแก้ม ต้องซึมซับ กับน้ำตา นี้แหละนา คือคุก ที่ทุกคน ต้องทนอยู่
จุดมุ่งหมาย แม้ไกล สุดขอบฟ้า ก็ไม่ไกล เกินกว่า หรอกใช่ไหม
คงต้องรอ วันที่ฟ้า สงสารประทานให้ หวังอภัย ยิ่งอ่อนแรง แสงสลัว
มองไม่เห็น แสงสว่าง ทางมืดมัว ต้องทนอยู่ ในรั้ว เรือนจำ ทุกค่ำคืน

“น้ำตาคนคุก”

อดีตคือคำมั่นสัญญา กาลเวลาคือปัจจุบัน
ขึ้นต้นคำว่า น.ช. คงไม่มีใครอยากรอหรอกใช่ไหม
กาลหนึ่งเมื่อ ๒๗ มีนาคม ๒๕๖๖ ผมต้องตกเป็นผู้ต้องหาคดีอาญามาตราสูงสุด
ที่ผ่านมายังไม่เคยติดคุก ต้องมาทนทุกข์นอนในคุกตั้งแต่นั้นมา
นี้แหละหนอ โชคชะตาฟ้าลิขิต
นำพาชีวิตเข้ามาติดในวิบากกรรม ต้องตัดขาดจากญาติสนิท มิตรสหาย
มิซ้ำร้าย คนข้างกาย ก็กลายเป็นอื่น ผ่านไปเพียงช่วงเวลา ข้ามคืนไม่ถึงปี
ใจดวงนี้ก็ถูกตัดขาด จากสายสวาทความสัมพันธ์
จากไปใยไม่กล่าวลากันสักคำ ช่างใจร้ายใจดำทิ้งกันแบบไม่เหลือเยื้อใย
ฝ่ายหนึ่งไปเพื่อต้องการเปลี่ยนเส้นทางของชีวิต ฝ่ายหนึ่งคิดเพ้อฝันว่า เขานั้นจะมาเยี่ยมเยือน
หรือเพราะเรามันจนเป็นคนต้นทุกข์ชีวิตต่ำ จึงไม่ใช่กุญแจดอกสำคัญที่จะไปเหนี่ยวรั้งชีวิตใคร
พรหมลิขิตโชคชะตานำพาชีวิตต้องมาเจอกับปัญหาใหญ่ ไม่มีแม้แต่โอกาสจะแก้ตัวและแก้ไขอันใด
ช่างสมเพชเวทนาอาภัพจริงหนอ ชีวิตของ น.ช.วุฒิพงศ์ คนที่ถูกลืม

โทษจำคุกของวุฒิอยู่ที่ 18 ปี เขายังมีความหวังว่า ‘การนิรโทษกรรม’ คดีการเมืองจะเกิดขึ้นในเร็ววัน

อย่างไรก็ตาม จนถึงปัจจุบันคดีของวุฒิยังคงไม่ถึงที่สุด โดยอยู่ระหว่างกรอบเวลาการยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาของอัยการ ซึ่งได้ขอขยายเวลาการยื่นเป็นครั้งที่ 4 แล้ว
“ตอนนี้ผมไม่นิ่ง สมองสับสนวุ่นวายมากคิดเรื่องคดีตลอดเวลาว่าเป็นไง”

เรื่องที่เกี่ยวข้อง

1 ปีที่ถูกขังในเรือนจำ ‘วุฒิ’ จาก รปภ. สู่ผู้ถูกจองจำคดี ม.112 และผู้ถูกขังระหว่างสู้คดีนานที่สุดในรอบ 2 ปี

จำคุก 36 ปี “วุฒิ” คดี “ม.112” กรณีโพสต์เฟซบุ๊ก 12 ข้อความ ปี 64 ก่อนลดเหลือ 18 ปี จำเลยตัดสินใจไม่ประกันตัว – ยุติการต่อสู้คดี

อย่าลืม “วุฒิ”: ถูกขังคดี ม.112 ทั้งที่ศาล ‘ยังไม่พิพากษา’ ว่าผิดจริงนานกว่าครึ่งปีแล้ว

ถึงพี่วุฒิ : รักแท้ น้ำตา และเวลาที่เสียให้มาตรา 112

Missing Votes: ผู้นำในฝัน คำทวงถามถึง ‘พิธา’ และปัญหาของ ม.112 จาก Voter ‘วุฒิ’ ผู้ต้องขังระหว่างพิจารณาคดี