ชวนอ่านคู่มือรู้จักสิทธิเด็กและเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม หนึ่งในหนังสือที่หยกอยากอ่าน

จากสถิติคดีเด็กและเยาวชนนับตั้งแต่ปี 2563 ถึงปัจจุบัน (11 พ.ค. 2566) มีเยาวชนถูกดำเนินคดีจากการแสดงออกและชุมนุมทางการเมืองแล้วทั้งสิ้นอย่างน้อย 284 ราย ใน 211 คดี

ล่าสุดในกรณีของ “หยก” เยาวชนวัย 15 ปี ผู้ถูกดำเนินคดีข้อหาตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ที่อายุน้อยที่สุด (หยกได้รับหมายเรียกในคดี 112 ครั้งแรกเมื่ออายุได้ 14 ปี 7 เดือน) ผู้ต่อสู้โดยการปฏิเสธกระบวนการยุติธรรม

ปัจจุบันหยกถูกคุมขังที่ศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชนหญิงบ้านปรานี อ.สามพราน จ.นครปฐม มาตั้งแต่วันที่ 29 มี.ค. 2566 เธอถูกตำรวจ สน.สำราญราษฎร์ เจ้าของคดี ยื่นขอศาลเยาวชนและครอบครัวกลางให้ออกหมายควบคุมตัวและขอผัดฟ้องมาแล้ว 2 ครั้ง คือเมื่อวันที่ 29 มี.ค. เป็นระยะเวลา 30 วัน และวันที่ 27 เม.ย. 2566 เป็นระยะเวลา 15 วัน

เกี่ยวกับคดี แม้หยกจะเลือกต่อสู้โดยการปฏิเสธกระบวนยุติธรรม หากแต่มีข้อเท็จจริงประการหนึ่งว่าเมื่อวันที่ 15 ก.พ. 2566 ซึ่งเป็นวันที่หมายเรียกระบุให้เข้ารับทราบข้อกล่าวหา หยกมอบหมายให้ทนายความทำหนังสือเลื่อนรับทราบข้อกล่าวหา โดยระบุว่าเนื่องด้วยภารกิจทางการศึกษาจึงจะขอเลื่อนการเข้ารับทราบข้อกล่าวไปเป็นวันที่ 9 เม.ย. 2566 จากนั้นได้ส่งหนังสือไปยังเจ้าหน้าที่ตำรวจ สน.สำราญราษฎร์ ทั้งนี้ มี ร.ต.อ.โยธี เสริมสุขต่อ พนักงานสอบสวน ลงนามรับหนังสือเป็นที่เรียบร้อย

ด้วยข้อเท็จจริงดังกล่าวนี้ ทำให้นับตั้งแต่ที่หยกถูกควบคุมตัวได้มีปฏิกิริยาการแถลงการณ์เรียกร้องหรือออกจดหมายเปิดผนึกจากทั้งองค์กรสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ และองค์กรในประเทศไทยเรียกร้องให้ปล่อยตัวหยก เพราะเห็นว่าการจับกุมและการคุมขังครั้งนี้เป็นไปโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน จึงขอนำเสนอและเชิญชวนอ่านคู่มือ “รู้ทัน การเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม สำหรับเด็กและเยาวชน” เพื่อเสริมสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิเด็กและเยาวชนในกระบวนการยุติธรรม และเพื่อร่วมกันปกป้องสิทธิดังกล่าว ซึ่งคู่มือนี้เป็นหนึ่งในหนังสือเกี่ยวกับสิทธิเด็กและเยาวชนที่หยกสนใจอยากอ่าน

โดยสามารถดาวน์โหลดคู่มือ “รู้ทัน การเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม สำหรับเด็กและเยาวชน” ฉบับ PDF ได้ ที่นี่

สำหรับเนื้อหาของคู่มือจะว่าด้วยคำนิยามของเด็กและเยาวชน, ขั้นตอนกระบวนการยุติธรรมอาญา สำหรับเด็กและเยาวชน ตลอดจนสิทธิเด็กและเยาวชนที่พึงทราบเมื่อถูกกล่าวหาว่ากระทำความผิดอาญา และจำต้องเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม

ภาพตัวอย่างเนื้อหาภายในคู่มือ

ทั้งนี้ การถูกดำเนินคดีมีผลกระทบต่อเด็กและเยาวชนทั้งในทางเศรษฐกิจ การศึกษา เป็นต้นว่ากรณีของสายน้ำ เยาวชนรายแรกผู้ถูกตั้งข้อหามาตรา 112 ที่เมื่อถูกดำเนินคดีแล้วจำต้องแบ่งสรรเวลาในชีวิตออกเป็น 2 ส่วน หนึ่งคือเพื่อเตรียมตัวสอบ GED (การสอบเทียบวุฒิการศึกษาระดับมัธยมปลายในประเทศไทยตามหลักสูตรการศึกษาของสหรัฐอเมริกา) เพื่อใช้ยื่นเรียนต่อที่มหาวิทยาลัย ภาคอินเตอร์ และสองคือเพื่อการเดินทางไปศาลกับสถานพินิจ

ขณะเดียวกันยังอาจทำให้เด็กและเยาวชนตกเป็นเหยื่อความรุนแรงภายในครอบครัว สถานศึกษา และสังคมในวงกว้าง หรือแม้กระทั่งความรุนแรงภายในกระบวนการยุติธรรมเอง ตัวอย่างเช่นกรณีของเพชร เยาวชนเพศหลากหลายผู้ถูกฟ้องคดี ม.112 และผู้ถูกตั้งข้อหา ม.116 เป็นคนแรก ที่เปิดเผยว่าเมื่อต้องเข้าสู่กระบวนการยุติธรรมแล้วได้เผชิญกับการเลือกปฏิบัติ อันเนื่องมาจากการทับซ้อนกันระหว่างการตั้งคำถาม (สอบสวน) ในกระบวนการยุติธรรมกับการเป็นเยาวชนผู้มีความหลากหลายทางเพศ โดยเพชรต้องตอบคำถามในแบบสอบถามซึ่งมีผลกระทบต่อจิตใจและศักดิ์ศรีแห่งความเป็นมนุษย์ที่ว่า “คุณเคยมีเพศสัมพันธ์กับเพศเดียวกันหรือไม่?”

นอกจากนี้ เด็กและเยาวชนบางรายยังต้องเผชิญกับการละเมิดสิทธิในกระบวนการยุติธรรม นับตั้งแต่ชั้นจับกุมตัวอย่างเช่นที่ครั้งหนึ่งเอีย เยาวชนอายุน้อยที่สุดที่ถูกจับกุมจากเหตุชุมนุม เล่าว่าในการชุมนุมเมื่อเย็นวันที่ 13 ก.ย. 2564 ระหว่างที่มีการสลายการชุมนุมและบรรดาเจ้าหน้าที่ตำรวจพยายามล้อมจับผู้ชุมนุม เขาเป็นหนึ่งในผู้ถูกจับกุมด้วย โดยที่ก่อนจะถูกจับนั้น เอีย (พร้อมรถจักรยานคู่ใจของตัวเอง) ถูกรถกระบะตำรวจมาชนจนกระทั่งหล่นลงไปในคลองข้างถนน และเมื่อถูกจับกุมแล้วก็ถูกรัดข้อมือด้วยสายเคเบิลไทร์ ก่อนพาตัวไป สน.พหลโยธิน โดยเจ้าหน้าที่ตำรวจได้พยายามกีดกันไม่ให้ผู้ปกครองเข้าพบอีกด้วย

เช่นเดียวกับกรณีของนัท เยาวชนทะลุแก๊สที่ในระหว่างการถูกจับกุมตัว ได้ถูกตำรวจ “คว้าด้ามปืนตบหน้า” เพื่อเค้นให้บอกที่ซ่อนระเบิดและอาวุธ และเมื่อถูกส่งตัวไปคุมขังไว้ที่สถานพินิจฯ ก็เผชิญกับการละเมิดสิทธิอีกหลายประการ อาทิ เรื่องการไม่ได้รับแจกเครื่องใช้จำเป็นในชีวิตประจำวันอย่างยาสีฟัน และยาสระผม ซึ่งนัทเปิดเผยว่า “เขาจะบีบใส่หัวทีเดียวตอนจะอาบน้ำเช้า-เย็นเลย ยาสีฟันก็เหมือนกัน”

สิทธิเด็กในกระบวนการยุติธรรม

ข่าวหรือบทความที่เกี่ยวข้อง

admin010

admin010

admin010

Admin21