เยาวชนยื่นหนังสือ UN เรียกร้องรัฐไทยยุติดำเนินคดีเยาวชน ชี้ละเมิดสิทธิพลเมือง-เยาวชนตามกฎหมายระหว่างประเทศ

วันที่ 22 ม.ค. 2564 กลุ่มเยาวชนซึ่งถูกรัฐดำเนินคดีจากการแสดงออกทางการเมือง ผู้ปกครอง ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน และที่ปรึกษากฎหมายคดีเด็ก เข้ายื่นหนังสือแจ้งเรื่องการละเมิดสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง รวมถึงสิทธิในการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชน ต่อผู้แทนสํานักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ประจําประเทศไทย (Office of the United Nations High Commissioner: OHCHR Thailand) พร้อมแนบหนังสือสรุปการดําเนินคดีเด็กและเยาวชนของรัฐไทยตั้งแต่ ก.ย. 2563 ถึง ม.ค. 2564

บาดา ฟารุค เจ้าหน้าที่สิทธิมนุษยชน สำนักข้าหลวงใหญ่เพื่อสิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติ ประจำประเทศไทย ร่วมรับฟังข้อห่วงกังวล ให้ข้อเสนอแนะ และรับหนังสือจากเยาวชน โดยได้กล่าวแสดงความกังวลต่อการทยอยเรียกเยาวชนเข้ารับทราบข้อกล่าวหาในช่วงปลายปีที่ผ่านมา ในช่วงอายุที่ลดต่ำลงเรื่อยๆ  รวมถึงการที่อัยการคดีเด็กและเยาวชนจะเริ่มฟ้องคดีต่อศาลเยาวชนและครอบครัวในช่วงต้นปีนี้ โดยวันที่ 28 ม.ค. 2564 อาจมีการยื่นฟ้องคดีของ 3 นักเรียนที่ร่วมชุมนุมที่ราชประสงค์ เมื่อเดือนตุลาคม เป็นคดีแรก ซึ่งขณะนี้ทาง UN กำลังติดตามเรื่องนี้อยู่อย่างใกล้ชิดเช่นกัน       

เปิดหนังสือเยาวชนยื่นต่อ UN การดําเนินคดีที่มีโทษทางอาญาต่อเด็กและเยาวชนกระทบต่อสวัสดิภาพและอนาคตของตน 

เนื้อหาของหนังสือการร้องเรียนการละเมิดสิทธิเด็กและเยาวชนสามารถสรุปว่า การดำเนินคดีเยาวชนเป็นการละเมิดสิทธิเสรีภาพในการแสดงออกที่บัญญัติรับรองไว้ในกติการะหว่างประเทศว่าด้วยพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR) รวมถึงสิทธิในการมีส่วนร่วมของเด็กตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก (Convention on rights of the child: CRC) ซึ่งไทยได้ให้สัตยาบันไว้ และขอให้สำนักงานข้าหลวงใหญ่ฯ ตรวจสอบ และเรียกร้องให้รัฐยุติการดำเนินคดีกับเยาวชนจากการแสดงออกทางการเมือง โดยเนื้อหาฉบับเต็มมีดังนี้ 

ด้วยสภาพปัญหารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มีเนื้อหาและที่มาไม่เป็นไปตามหลักการประชาธิปไตย ปัญหาเชิงโครงสร้างและความเหลื่อมล้ำทางสังคม โดยเฉพาะอย่างยิ่งในด้านการศึกษาของเด็กและเยาวชนในประเทศไทย ประกอบกับการบริหารงานของรัฐบาลที่ไม่เท่าทันต่อสถานการณ์การเปลี่ยนแปลงของโลก นํามาสู่การเรียกร้องของประชาชนให้รัฐบาลแก้ไขรัฐธรรมนูญ แก้ไขปัญหาเชิงโครงสร้าง ปฏิรูปกองทัพ รวมถึงปฏิรูปสถาบันพระมหากษัตริย์ให้อยู่ภายใต้กฎหมายตามหลักการประชาธิปไตย 

ทําให้มีเด็กและเยาวชนออกมาแสดงความคิดเห็น โดยการแสดงออกทั้งการเข้าร่วมการชุมนุม และการแสดงความคิดเห็นผ่านทางสื่อสังคมออนไลน์ ส่งผลให้เด็กและเยาวชนหลายรายถูกดําเนินคดีที่มีโทษทางอาญา อาทิเช่น ความผิดตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112, มาตรา 116, มาตรา 215, ความผิดตาม พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ, ความผิดฐานฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ เป็นต้น ซึ่งในปัจจุบันมีเด็กและเยาวชนที่ถูกดําเนินคดีอาญาตามฐานความผิดดังกล่าวแล้วจํานวน 9 คน อายุตั้งแต่ 16-17 ปี รายละเอียดปรากฏตามสรุปการดําเนินคดีที่ส่งมาด้วยแล้วนั้น

พวกข้าพเจ้าในฐานะเด็กและเยาวชนที่ออกมาแสดงความคิดเห็นและแสดงออกตามสิทธิที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง และอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็กรับรองสิทธิไว้ แต่กลับถูกดําเนินคดีซึ่งมีโทษทางอาญาโดยรัฐ ทําให้ข้าพเจ้าและครอบครัวได้รับความเดือดร้อน และต้องถูกดําเนินคดีอาญาอันมีผลต่อสวัสดิภาพและอนาคตของพวกข้าพเจ้า อันเป็นการกระทําที่ขัดต่อสิทธิในการแสดงความคิดเห็นและแสดงออก สิทธิในการชุมนุมตามกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง และเป็นการกระทําที่ขัดต่อสิทธิในการมีส่วนร่วมตามอนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก ซึ่งรัฐไทยได้เข้าเป็นภาคีกติการะหว่างประเทศฯ มีพันธกรณีที่ต้องปฏิบัติตามกติการะหว่างประเทศและอนุสัญญาดังกล่าว

พวกข้าพเจ้าจึงขอแจ้งการละเมิดสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง และสิทธิในการมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชนของรัฐไทยต่อท่าน เพื่อดําเนินการสอบถาม และเรียกร้องให้รัฐไทยยุติการดําเนินคดีกับข้าพเจ้า รวมถึงเด็กและเยาวชนที่ออกมาใช้สิทธิในการแสดงความคิดเห็นและแสดงออกตามกฎหมายด้วย

สำหรับการดำเนินคดีเด็กและเยาวชนของไทย แม้ช่วงระยะแรกที่มีการดำเนินคดีผู้เข้าร่วมการชุมนุมทางการเมืองตั้งแต่วันที่ 18 ก.ค. 2563 ยังไม่มีการดำเนินคดีเยาวชนอายุต่ำกว่า 18 ปี แต่ตั้งแต่เดือน พ.ย. 2563 เป็นต้นมา เจ้าหน้าที่ตำรวจเริ่มออกหมายเรียกผู้ต้องหาที่มีอายุต่ำกว่า 18 ปี เพื่อดำเนินคดีเยาวชนทั้งในข้อหาฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ, มาตรา 112 และมาตรา 116 ตามประมวลกฎหมายอาญา จนถึงวันที่ 27 ม.ค. 2564 มีเยาวชนถูกดำเนินคดีแล้วอย่างน้อย 9 ราย ใน 16 คดี

รายละเอียดเยาวชนที่ถูกดำเนินคดี:

สถิติเยาวชนถูกดำเนินคดีจากการแสดงออกและการชุมนุม ปี 2563-64
“วันเด็กแห่งชาติ” ที่เยาวชนถูกดำเนินคดีทางการเมืองแล้ว 13 คดี
3 แกนนำนักเรียนยื่นหนังสือขออัยการสั่งไม่ฟ้อง ชี้ละเมิดกติกาสากล-อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิเด็ก
แจ้งข้อหาฝ่าฝืนพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ 3 แกนนำนักเรียน ปราศรัยชุมนุม #15ตุลาไปราชประสงค์
X