ศาลฎีกาไม่ให้ประกัน “บัสบาส” คดี ม.112 ในการยื่นครั้งที่ 4 แม้ยังคงอดอาหารนาน 44 วัน ระบุราชทัณฑ์ดูแลได้

30 มิ.ย. 2568 ทนายความยื่นขอประกันตัว “บัสบาส” มงคล ถิระโคตร นักกิจกรรมและพ่อค้าขายเสื้อผ้าออนไลน์ชาวเชียงราย ซึ่งถูกดำเนินคดีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ก่อนหน้านี้เขาถูกศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษาลงโทษใน 3 คดี รวมกันจำคุก 54 ปี 6 เดือน มากที่สุดเป็นประวัติการณ์ และไม่ได้รับการประกันตัวระหว่างฎีกาเรื่อยมาเป็นเวลาเกือบหนึ่งปีครึ่งแล้ว แม้ยังไม่มีคดีใดสิ้นสุด

บัสบาสเริ่มอดอาหารประท้วงในเรือนจำมาตั้งแต่วันที่ 17 พ.ค. 2568 ซึ่งเป็นวันคล้ายวันเกิดอายุครบ 32 ปีของเขา โดยยังดื่มน้ำ กาแฟ และนม เพื่อต้องการเรียกร้องให้มีการปล่อยตัวนักโทษการเมืองทั้งหมด เป็นระยะเวลา 44 วันแล้ว

เส้นทางประกันตัว 3 ครั้ง ศาลยังคงไม่อนุญาต

ก่อนหน้านี้ในชั้นสอบสวนและชั้นพิจารณา และแม้บัสบาสจะถูกพิพากษาจำคุก 28 ปี ในศาลชั้นต้น แต่เขายังคงเดินทางไปร่วมกระบวนการพิจารณาในทุกครั้งทุกคดี จนตั้งแต่วันที่ 18 ม.ค. 2567 เป็นต้นมา หลังศาลจังหวัดเชียงรายอ่านคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษาลงโทษเพิ่มโทษจำคุกเป็น 50 ปี ทนายความยื่นคำร้องขอประกันตัวในระหว่างฎีกาในวันเดียวกัน ศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาต โดยระบุเหตุผลว่า

“พิจารณาคำร้องของจำเลย พฤติการณ์แห่งคดี ประกอบกับศาลอุทธรณ์ภาค 5 ลงโทษจำคุกจำเลยถึง 50 ปี หากปล่อยชั่วคราวเชื่อได้ว่าจะหลบหนี”

9 ก.พ. 2567 ทนายความยื่นคำร้องขอประกันอีกครั้ง โดยเสนอหลักทรัพย์เพิ่มเติม 400,000 บาท ศาลมีคำสั่งไม่อนุญาต ระบุเหตุผลว่า

“พิเคราะห์เหตุผลตามคำร้องประกอบแล้วเห็นว่า ไม่มีเหตุจะเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิม และเหตุผลตามคำร้องที่อ้างอาการเจ็บป่วย จำเลยมีสิทธิได้รับการรักษาตามระเบียบของกรมราชทัณฑ์อยู่แล้ว”

ต่อมาวันที่ 22 พ.ค. 2567 ทนายความยื่นคำร้องขอประกันตัวอีกครั้งโดยเสนอหลักทรัพย์ประกัน 600,000 บาท พร้อมผู้ต้องหายินยอมติดกำไลอิเล็กทรอนิกส์ติดตามตัว (EM) ศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตอีกครั้ง ระบุเหตุผลว่า

“พิเคราะห์ความหนักเบาแห่งข้อหาและพฤติการณ์แห่งคดี ประกอบกับศาลอุทธรณ์ภาค 5 พิพากษาลงโทษจำคุกจำเลยมีกำหนด 50 ปี และศาลฎีกาเคยมีคำสั่งไม่อนุญาตให้ปล่อยชั่วคราวจำเลยมาแล้วหลายครั้ง หากปล่อยชั่วคราวมีเหตุอันควรเชื่อได้ว่าจำเลยอาจจะหลบหนี”

เหตุผลขอประกัน – อดอาหารเป็นเวลานาน เรือนจำไม่สามารถดูแลผู้ป่วยได้ ไม่เคยหลบหนี

ทนายความยื่นคำร้องขอประกันตัวบัสบาส เป็นครั้งที่ 4 โดยขอวางเงินประกันตัวต่อศาล 600,000 บาท และยินยอมหากศาลจะกำหนดเงื่อนไขใด ๆ เช่น ติดกำไลติดตามตัวอิเล็กทรอนิกส์ โดยระบุเหตุผลในคำร้องโดยสรุปได้ว่า

หลังจากบัสบาส ประกาศอดอาหารประท้วงเรียกร้องปล่อยตัวผู้ต้องขังทางการเมือง จนถึงวันยื่นคำร้องเป็นเวลานาน 44 วัน ส่งผลกระทบให้ร่างกายของเขาอ่อนเพลียอย่างหนัก ไม่มีแรง มือสั่น ปวดท้อง วิงเวียนศีรษะ หน้ามืดจนไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ปกติ มีภาวะเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อน

แม้บัสบาสจะอยู่ในการควบคุมตัวของเรือนจำกลางเชียงราย แต่ไม่มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางที่มีประสบการณ์ในการประเมินภาวะทุพโภชนาการ และการดูแลผู้ป่วยที่อดอาหารเป็นเวลานาน รวมทั้งการดูแลรักษาหากเลิกอดอาหาร

ที่ผ่านมาเคยมีผู้เสียชีวิตจากข้อจำกัดของระบบสาธารณสุขในเรือนจำ อันจะเห็นได้จากกรณีของบุ้ง เนติพร ผู้ต้องขังทางการเมืองที่อดอาหารประท้วงเช่นเดียวกัน

การติดตามอาการอย่างใกล้ชิดในเรือนจำ เป็นสิ่งจำเป็นในการดูแลรักษาผู้ป่วยอดอาหาร ซึ่งเสี่ยงต่อภาวะช็อค การล้มเหลวของระบบการทำงานอวัยวะภายใน หัวใจ หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม ซึ่งอาจกระทบถึงชีวิต

นอกจากนี้ในคดีนี้จำเลยให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา ตั้งแต่ในชั้นสอบสวน และชั้นศาล เนื่องจากจำเลยยืนยันว่าไม่ได้กระทำความผิด และยังไม่มีคำพิพากษาอันเป็นที่สุดว่าจำเลยมีความผิด

ที่ผ่านมาจำเลยให้ความร่วมมือทั้งตำรวจ พนักงานอัยการ ศาลอย่างดีมาตลอด และมารายงานตัวต่อศาลทุกครั้งไม่เคยขาดนัด ทั้งมีถิ่นที่อยู่แน่นอน ย่อมต้องสันนิษฐานไว้ก่อนว่าไม่มีพฤติการณ์จะหลบหนี และไม่มีพฤติการณ์ของจำเลยใด ๆ ที่เข้าเงื่อนไขตาม ประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา มาตรา 108/1 ที่ศาลจะไม่อนุญาตให้ประกัน

ศาลฎีกาสั่งไม่อนุญาตให้ประกัน ระบุอาการป่วยราชทัณฑ์ดูแลได้

หลังศาลจังหวัดเชียงรายรับคำร้อง ได้ส่งคำร้องไปให้ศาลฎีกาวินิจฉัย และในวันเดียวกัน เวลาประมาณ 15.50 ศาลฎีกามีคำสั่งไม่อนุญาตให้ประกัน ระบุเหตุผลว่า

“พิเคราะห์เหตุผลตามคำร้องประกอบของผู้ขอประกันแล้ว กรณียังไม่มีเหตุอันสมควรที่จะเปลี่ยนแปลงคำสั่งเดิม ส่วนเหตุผลตามคำร้องที่อ้างอาการเจ็บป่วย จำเลยมีสิทธิได้รับการรักษาตามระเบียบของกรมราชทัณฑ์อยู่แล้ว จึงไม่อนุญาต ให้ยกคำร้อง”

ในการเข้าเยี่ยมมงคล เมื่อวันที่ 27 มิ.ย. 2568 หลังเขาถูกย้ายตัวกลับจากเรือนจำกลางเชียงใหม่ โดยทราบเพียงว่าเป็นการความร่วมมือจากฝ่ายความมั่นคงให้ย้ายไปชั่วคราว และหลังถูกกักตัวและย้ายกลับมาที่แดน 1 ของเรือนจำกลางเชียงราย บัสบาสได้พักฟื้นร่างกายมากขึ้นจากการเดินทาง ได้ดื่มนม น้ำชา และกาแฟอีกครั้ง ทั้งได้รับยารักษาโรคซึมเศร้าจากแพทย์ หลังจากไม่ได้รับในการถูกพาตัวไปเชียงใหม่