“อยากเป่าเค้กวันเกิดกับลูกอีกสักครั้ง”: คุยกับ “ธนพร” แม่ลูกอ่อน จำเลย ม.112 ในวันใกล้ฟังคำพิพากษาศาลฎีกา

27 พ.ค. 2567 ที่จะถึงนี้ ศาลอาญาตลิ่งชันนัดอ่านคำพิพากษาศาลฎีกาในคดีของ “ธนพร” (สงวนนามสกุล) แม่ลูกอ่อนชาวอุทัยธานีวัย 24 ปี ผู้ถูกดำเนินคดี “หมิ่นประมาทกษัตริย์ฯ” ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 จากการใช้บัญชีเฟซบุ๊กส่วนตัวแสดงความคิดเห็นใต้โพสต์เฟซบุ๊กของเพจซึ่งเผยแพร่ภาพตัดต่อของรัชกาลที่ 8 และรัชกาลที่ 9 เมื่อช่วงปี 2564 ซึ่งเธอเล่าว่านั่นเป็นครั้งแรกและครั้งเดียวที่เธอเคยแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับสถาบันกษัตริย์บนโซเชียลมีเดีย

สำหรับคดีของธนพร ศาลชั้นต้นมีคำพิพากษาเมื่อวันที่ 17 ก.พ. 2565 ลงโทษจำคุก 4 ปี ลดโทษให้กึ่งหนึ่งเนื่องจากให้การรับสารภาพ คงจำคุก 2 ปี และให้รอการลงโทษไว้มีกำหนด 2 ปี อย่างไรก็ตาม อธิบดีผู้พิพากษาศาลอาญาตลิ่งชันในขณะนั้น ได้ทำความเห็นแย้งคำพิพากษาดังกล่าว โดยเห็นว่า ควรลงโทษจำคุกโดยไม่รอการลงโทษ

ต่อมา พนักงานอัยการได้ยื่นอุทธรณ์คำพิพากษาของศาลชั้นต้นต่อศาลอุทธรณ์ ทำให้ธนพรต้องเดินทางมาฟังคำพิพากษาศาลอุทธรณ์ในวันที่ 14 ก.พ. 2566 และศาลอุทธรณ์ได้พิพากษาแก้คำพิพากษาศาลชั้นต้น ให้ลงโทษจำคุกธนพร 2 ปี โดยไม่รอการลงโทษ ก่อนที่เธอจะได้รับการประกันตัวในระหว่างฎีกา โดยได้รับความช่วยเหลือจากกองทุนราษฎรประสงค์

การกลับคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ทำให้ชีวิตของธนพรตกอยู่ในความเสี่ยงที่จะถูกจำคุกในชั้นฎีกา ทั้งนี้ ในชั้นฎีกาธนพรได้ขอความช่วยเหลือทางกฎหมายมาที่ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน

ก่อนจะถึงวันนัดฟังคำพิพากษา ศูนย์ทนายฯ จึงเดินทางไปเยี่ยมธนพรที่บ้านของเธอในจังหวัดอุทัยธานีเพื่อสอบถามสารทุกข์สุกดิบและพูดคุยถึงเรื่องราวในชีวิตของเธอ

รับสารภาพหลังถูกจับกุม-ในศาลชั้นต้น โดยไม่มีทนายความ

ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 29 ก.ย. 2564 เจ้าหน้าที่ตำรวจเข้าแสดงหมายจับในขณะที่ธนพรอยู่ที่บ้านพัก เธอถูกนำตัวเข้ากรุงเทพฯ ไปสอบสวนที่ สน.บางพลัด ธนพรบอกว่า เธอไม่มีทนายความในชั้นจับกุมจึงให้การรับสารภาพ หลังจากถูกขังอยู่ที่สถานีตำรวจ 1 วัน ตำรวจนำตัวเธอไปขอฝากขัง ต่อมาศาลมีคำสั่งอนุญาตให้ประกันตัวในชั้นสอบสวน โดยวางหลักทรัพย์เป็นเงินจำนวน 100,000 บาท ซึ่งเป็นเงินที่ยืมมาจากญาติ และศาลยังมีเงื่อนไขให้ติดอุปกรณ์ติดตามตัวอิเล็กทรอนิกส์ (EM)

“ก่อนหน้านี้ตำรวจไปตามตัวที่โรงงานที่ทำงาน แต่วันนั้นหนูหยุดงานพอดี เขาก็เลยมาตามที่บ้าน แล้ววันนั้นก็ถูกเอาตัวมาที่ สน.บางพลัด เลย”

ธนพรบอกว่า วันที่เธอถูกตำรวจจับกุม แฟนและพ่อแม่ได้ขับรถตามไปที่กรุงเทพฯ ด้วย โดยขณะนั้น ธนพรกำลังตั้งครรภ์ได้ราว 2 เดือนแล้ว

“เขาไม่แนะนำอะไรเราเลยพี่ เขาจับเราขังเลย ตอนที่เขาเอาเราขึ้นรถไป สน. เขาก็ถามว่าเราทำจริงไหมเนี่ย เขายื่นภาพเฟซบุ๊กที่มีชื่อหนูให้ดู หนูก็บอก เออ หนูทำจริง วันนั้นเขาก็เอาเราฝากขังเลยที่ศาล แล้วบอกให้ครอบครัวหนูไปทำเรื่องประกันตัว

“เขาบอกว่าเดี๋ยวมีทนายขอแรงมาช่วย ลำพังตัวหนูเองไม่มีตังค์ไปจ้างทนายหรอก แล้วก็ไม่รู้ด้วยว่าจะไปจ้างที่ไหน”

ภายหลังธนพรถูกพนักงานอัยการ สำนักงานอัยการพิเศษฝ่ายคดีอาญาตลิ่งชัน1 ยื่นฟ้องคดีต่อศาลเมื่อวันที่ 22 ธ.ค. 2564 ธนพรบอกว่าเธอไม่มีความรู้หรือความเข้าใจเรื่องกฎมาย รวมถึงไม่มีเงิน จึงทำใจว่าตัวเองอาจจะต้องติดคุกหลังให้การรับสารภาพในศาลชั้นต้น

“ตอนชั้นต้น ทนายขอแรงที่เข้ามาในคดีไม่ได้ให้คำแนะนำอะไร ให้รับสารภาพไปเลย เขาแนะนำแค่บอกเราว่า รับ ๆ ไปเหอะ เดี๋ยวศาลก็ใจดีให้รอลงอาญา เราไม่เคยมีคดี อายุก็น้อยให้รับ ๆ ไปเหอะ

“วันฟังคำพิพากษา ผู้พิพากษาพูดกับเราว่า ผมแนะนำให้ไปขอขมา ไปทำความดีอะไรสักอย่าง ผมให้โอกาสคุณไปคลอดลูกนะ แล้วเขาก็รอลงอาญา เพราะตอนนั้นเราท้อง 6 เดือน”

ธนพรยังเล่าว่า ในช่วงใกล้ฟังคำพิพากษาศาลชั้นต้นเธอกับแฟนเคยขับรถไปที่สภาทนายฯ เพื่อขอความช่วยเหลือ เนื่องจากเข้าใจว่าสภาทนายฯ จะจัดหาทนายความช่วยเหลือเธอได้

“ก่อนที่จะมาหาศูนย์ทนายฯ หนูก็นั่งรถไปกรุงเทพฯ ไปหาสภาทนายความ เพราะตอนนั้นเราไม่รู้ว่าจะทำยังไงเนอะ เราก็ไปให้เขาช่วย แต่เขาไม่ช่วยเรา เขาบอกว่าคดีแบบนี้มันไม่ค่อยมีใครว่าความให้หรอก ทนายเขาไม่ยุ่งอยู่แล้ว ตอนนั้นหนูร้องไห้ตลอดทางเลย ทั้งขาไป – กลับ

“คือเขาไม่ได้พูดตรง ๆ เขาบอกว่าทนายไม่ค่อยรับว่าความ ไม่ค่อยมีใครทำ หลังจากนั้น 2-3 วัน เขาก็ส่งจดหมายกลับมาว่า ไม่มีทนายรับเรื่องเรา”

ธนพรบอกว่า เธอไม่รู้จะทำอย่างไร จึงลองส่งข้อความไปหานักร้องที่เธอชื่นชอบและทราบว่าเขาเคลื่อนไหวทางการเมืองอย่าง แอมมี่ เดอะบอตทอมบลูส์ เพื่อสอบถามเรื่องคดีความ และแอมมี่ได้แนะนำให้เธอรู้จักกับศูนย์ทนายฯ

“ตอนแรกไม่มีใครเชื่อ ที่บ้านก็ไม่เชื่อว่าจะมีใครช่วยคดีฟรี ๆ ให้” เธอว่า

ผลกระทบจากการเป็นผู้ต้องหา ม.112 เพียงคนเดียวของจังหวัด ทำให้เธอมีประวัติติดอยู่กับตำรวจและถูกตำรวจแวะเวียนมาหาอยู่บ้าง ธนพรเล่าว่าในวันหนึ่งเมื่อไม่นานมานี้เธอถูกตำรวจเขียนใบสั่งจากการขับมอเตอร์ไซค์ผิดกฎจราจร แต่ตำรวจทักเธอว่า

“อ้าว ธนพรยังอยู่อีกเหรอ ยังไม่ติดคุกไปอีกเหรอ” ทำให้เธอรู้สึกไม่ดีที่ยังคงถูกจับตามองและเป็นที่รู้จักในหมู่ตำรวจละแวกบ้าน

ติด EM ร่วม 3 เดือน – ไม่กล้าใส่ชุดคลุมท้อง ไม่อยากให้คนเห็น EM ที่ข้อเท้า

ย้อนกลับไปภายหลังธนพรได้รับการอนุญาตให้ประกันหลังถูกตำรวจนำตัวไปขอฝากขัง การติด EM เป็นเงื่อนไขหนึ่งในการให้ประกัน ธนพรเล่าว่า ตอนนั้นเธอใช้ชีวิตอย่างยากลำบาก เนื่องจาก EM อาจส่งผลให้คนทั่วไปมองเธอด้วยความกังวลหรือกระทั่งมีความเสี่ยงที่จะถูกไล่ออกจากงาน

“ตอนติด EM ลำบากมาก ตอนนั้นท้องเราโตขึ้นทุกวัน แต่เราต้องใส่กางเกงสแลคขายาวเหมือนที่คนทำงานห้างใส่ เพื่อไม่ให้คนอื่นรู้ว่าเราใส่ EM ยิ่งถ้าเจ้าของโรงงานมาแล้วเขาเห็นว่าเราใส่ EM เราโดนให้ออกแน่ แต่ยิ่งท้องมันโตขึ้น ๆ จริง ๆ หนูต้องใส่ชุดคลุมท้อง แต่เราต้องใส่กางเกงสแลคไซส์นั้นจนท้อง 6 เดือน มันอึดอัดมาก ทรมานมากช่วงนั้น

“จริง ๆ มันก็มีคนสังเกตนะว่าทำไมเราไม่ใส่ชุดคลุมท้อง คือเราไม่ใส่จนคลอดเลย แต่อยู่ที่บ้านเราก็ใส่ คนแถวบ้านก็เลยเห็นว่าเราใส่ EM เขายังมาแซวว่า ‘ทำไมเราเอานาฬิกาไปใส่ตรงข้อเท้าล่ะ’ หรือไม่ก็ ‘ท้องแล้วยังจะมีคดีอีก’ ลำบากพี่ ลำบากมาก”

ปัญหาหนึ่งของการใส่ EM คือต้องคอยชาร์จแบต ธนพรบอกว่า เธอไม่ได้กินข้าวกับเพื่อนร่วมงานตลอดระยะเวลาที่ติด EM อยู่ เนื่องจากไม่อยากให้ใครเห็นว่ามี EM อยู่ที่ข้อเท้า แต่ก็ไม่สามารถหลบเลี่ยงสายตาของเพื่อนร่วมงานไปได้

“ช่วงเวลาพักเราก็ต้องไปนั่งกินข้าวตรงที่มีปลั๊กไฟ เพราะต้องชาร์จ EM เราติดกำไล EM อยู่นานมาก”

ชีวิตและความสนใจทางการเมือง: อยากเป็นปากเสียงหนึ่งในสังคม

ย้อนกลับไปคุยถึงชีวิตวัยเด็ก ธนพรเล่าว่า เธอเรียนจบได้แค่วุฒิ ม.3 ถึงแม้ว่าจะเรียนไปถึง ม.5 แต่เนื่องจากพื้นเพของที่บ้านซึ่งรับจ้างทำไร่ ครอบครัวอบอุ่น มีพ่อและแม่ แต่ค่อนข้างยากจน ความยากจนทำให้เธอมีปัญหากับแม่ในช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อ เมื่อมองย้อนกลับไป เป็นเพียงประเด็นเรื่องการค้างค่ารถประจำทางที่มารับส่งไปโรงเรียนราว 300 บาท จนถูกครูที่โรงเรียนทวงเงินหน้าเสาธง และถึงกับทำให้เธอตัดสินใจไม่เรียนต่อ

“หนูเริ่มทำงานตั้งแต่มัธยมเลย เพราะลูกติดพ่อแกอยู่แถวสลัมในกรุงเทพฯ แกก็ให้หนูขึ้นรถไปหา ไปรับจ้างล้างจาน ไปทำพาร์ททามไรงี้ แต่เสาร์อาทิตย์ก็จะอยู่บ้าน รับจ้างขุดหัวมัน”

ธนพรบอกว่า คนส่วนใหญ่ในรุ่นเธอ ไม่ทำไร่ก็ไปทำงานโรงงาน หากเรียนดีมีฐานะหน่อย ก็นิยมสอบเป็นข้าราชการกัน ส่วนตัวเธอเองได้งานในโรงงานทำรองเท้า มีรายได้ราว 12,000 บาทต่อเดือน กับขายเสื้อผ้าออนไลน์ควบคู่ไปด้วย ตรงนี้เองที่นำมาซึ่งการใช้โซเชียลในการแสดงความเห็นทางการเมือง

ธนพรเริ่มสนใจเรื่องการเมือง จากการชักชวนของเพื่อน เธอบอกว่า ได้ฟังคลิปการเมืองต่าง ๆ ทางอินเตอร์เน็ต และติดตามข่าวการเมืองอย่างค่อนข้างใกล้ชิดในช่วงเวลาที่นักศึกษาออกมาชุมนุมในปี 2563 ก่อนถูกจับกุมคุมขัง

“เรารู้สึกว่ามันไม่ได้อะ ช่วงที่นักศึกษาออกไปชุมนุมปี 63 ที่เขาออกไปก็เป็นแค่หนึ่งเสียงที่อยากจะสื่อสาร อยากจะคิด เราก็เห็นว่าทุกคนก็ออกมา คิดว่ามันไม่ผิดอะ เราก็เอาวะ ไม่ผิดก็ไม่ผิด เพราะเราก็เป็นคนหนึ่งที่อยากพูด”

ความสนใจทางการเมืองทำให้เธอรู้สึกอยากแสดงความเห็นและอยากเป็นปากเสียงหนึ่งในสังคม แต่การคอมเมนต์ใต้ภาพภาพเดียวก็ทำให้ศาลอุทธรณ์พิพากษาจำคุกเธอถึง 2 ปี โดยไม่รอลงอาญา โดยในวันฟังคำพิพากษาเธอได้ฝากลูกคนโตวัยเพียง 8 เดือนไว้กับแม่ที่บ้าน

“อยากอยู่เป่าเค้กวันเกิดกับลูกอีกสักปี” ลูกน้อย 2 คน คือสิ่งที่ห่วงที่สุดในชีวิต

ตั้งแต่ปี 2564 นอกจากการต้องพัวพันอยู่กับตำรวจและศาลแล้ว ธนพรได้เริ่มต้นชีวิตของความเป็นแม่ควบคู่ไปด้วย ปัจจุบันเธอเป็นแม่ที่เลี้ยงลูกเต็มเวลา เนื่องจากลูกคนเล็กเพิ่งจะ 6 เดือนเท่านั้น ส่วนลูกคนโตใกล้ 2 ขวบแล้ว เธอบอกว่า “ลูก” เป็นสิ่งที่เธอห่วงที่สุดถ้าหากต้องเข้าไปในเรือนจำ

“เรื่องคดีอยู่ในหัวตลอด เวลาลูกหลับก็จะคิดตลอด ถ้าเราไม่มีคดีเราก็เลี้ยงลูกไป พอคนโตเข้าโรงเรียน ก็คงจะให้แม่ช่วยเลี้ยงคนเล็ก เราก็ไปทำงานได้ แต่ถ้าเราไม่อยู่นี่หนักเลย แฟนก็ต้องหาเงินเพิ่ม เพราะมีค่าใช้จ่ายของเด็ก มันกระทบไปหมดอะพี่ แม่หนูก็บอกว่า ไม่ไหว ถ้าจะให้เขามาเลี้ยงหลาน 2 คน หนูก็กลัวนะ ถ้าแฟนเลี้ยงลูกคนเดียว แล้วเขาต้องเข้าไปทำงานรับเหมา หนูกลัวลูกจะไม่ได้เรียนหนังสือ

“หนูเป็นห่วงลูก 2 คนนะ เพราะถ้าเราไม่อยู่ คนโตจะร้องไห้ทั้งคืนเลยแน่นอน ยิ่งถ้าเราหายไปหลายวัน เขาก็จำเราไม่ได้แล้ว มีครั้งหนึ่งที่เราไม่อยู่ 7 วัน เรากลับมาเจอหน้า เขาก็บอกว่านี่ไม่ใช่แม่ คือเขาดูลังเลว่าจะใช่แม่เขาไหมเนี่ย เขาก็น่าสงสารนะพี่ เราก็ไม่ได้อยากจะห่างลูก หัวอกคนเป็นแม่

“วันที่ 28 พ.ค. เป็นวันเกิดลูกคนโต หนูเสียใจมาก เหมือนคิดว่าแบบ… เราเป็นต้นเหตุที่อาจทำให้ลูกขาดเราไป 2 ปี เหมือนทำให้ลูกขาดความรักจากแม่ เพราะเป็นช่วงที่ลูกต้องการเรามากที่สุด อยากอยู่เป่าเค้กวันเกิดกับเขาอีกสักปี”

ตั้งสติ-ศึกษาเรื่องการใช้ชีวิตในเรือนจำ เพื่อจะกลับออกมาได้เจอลูกอีกครั้ง

เมื่อธนพรรู้ว่ามีโอกาสสูงที่ศาลฎีกาจะพิพากษายืนตามศาลอุทธรณ์ให้จำคุก เธอได้พยายามหาข้อมูลการใช้ชีวิตในเรือนจำ เพื่อเตรียมตัวสำหรับการเข้าไปอยู่ข้างใน

“ที่หนูไปอ่านมาในพันทิป เขาบอกว่าในนั้นเขามีรับจ้างซักผ้าด้วย หนูไม่รู้ว่าจริงหรือโกหกนะ แต่สมัยนี้คงไม่มีแล้วเนอะ ที่ต้องแก้ผ้าตรวจภายใน” ธนพรหันมาสอบถาม

แม้จะพยายามเตรียมตัวอย่างไร การคิดถึงวันที่ต้องพรากจากลูกก็ยังทำใจได้ยาก ธนพรยังอยากมีความหวังว่าศาลจะรอลงอาญาอยู่

“ความหวังมันมีผลต่อหัวใจเรานะ แต่มีหวังอยู่แค่ 2 เปอร์เซ็นต์ ถ้าได้ออกมาก็คงเป็นของขวัญสำหรับลูก จะได้ไปทำงานหาเงินเลี้ยงลูก แต่ถ้าไม่ได้ออกมาก็คงจะเสียใจมาก เรากรี๊ดอัดหมอนไปไม่รู้กี่รอบแล้ว เหมือนมันเป็นบทเรียน จำจนตาย

“รู้สึกเสียดายเวลาที่จะไม่ได้อยู่กับลูก ถ้าเราถูกจำคุก ออกมาลูกก็คงจำเราไม่ได้แล้ว ทุกวันนี้ลูกตื่นมาเจอเรา เจอพ่อเขาก็อบอุ่น ไปไหนก็ไปด้วยกัน แต่ถ้าเราไม่อยู่ มันก็ไม่ใช่แล้วมั้ย เรากลับมา เขาก็จำเราไม่ได้แล้ว

“ยิ่งคนเล็กยิ่งติดเรา เขากินนมเราอยู่ (น้ำตาไหล) แต่ถ้าศาลให้ติดก็คงต้องติด มันแก้อะไรไม่ได้แล้ว แต่ถ้าเข้าไปอยู่ข้างในคงเป็นอีกความรู้สึกหนึ่งที่เราต้องอดทน ถ้าไปอยู่ข้างในอาจจะร้องไห้บ้างอะไรบ้าง แต่เราก็ต้องอยู่ให้ได้เพื่อรอเวลาให้เราได้เจอกัน”

ธนพรเล่าอีกว่า เวลาเธอเห็นลูกยิ้มและหัวเราะอย่างมีความสุข เธอจะรู้สึกเจ็บอยู่เสมอ

“ยิ่งใกล้วันฟังคำพิพากษา เวลาที่เขาหัวเราะ เราก็จะเศร้า พอคิดถึงเรื่องคดี ถ้าเราไม่ได้อยู่กับเขา มันเจ็บในใจนะ กลัวไม่ได้ยินเสียงหัวเราะอีกแล้ว หนูอะไม่อยากทำอะไรแล้วนะ หนูอยากอยู่กับลูกอย่างเดียว ไม่ได้มีกำลังใจที่จะทำอะไรเลย แต่มันก็ต้องไปต่อให้ได้” แม่ลูกอ่อนพยายามทิ้งท้ายบทสนทนาอย่างเข้มแข็ง

อ่านเรื่องที่เกี่ยวข้อง

เสียงจาก “ธนพร” แม่ลูกอ่อนวัย 23 ปี กับการต่อสู้คดี 112 ครั้งสุดท้ายในชั้นฎีกา เพื่อคว้าโอกาสกลับไปเลี้ยงดูลูก

ศาลอุทธรณ์แก้โทษคดี 112 “ธนพร” แม่ลูกอ่อน ให้จำคุก 2 ปี ไม่รอลงอาญา เหตุคอมเมนต์ใต้โพสต์เฟซบุ๊กที่เผยแพร่ภาพตัดต่อ ร.8 – ร.9 ระบุจำเลยมีวุฒิภาวะเพียงพอ แต่ยังกระทำการ ‘จาบจ้วงสถาบันฯ’