2 พ.ย. 2566 เวลา 10.00 น. ที่ สภ.เมืองเชียงใหม่ นักศึกษาและนักกิจกรรมในจังหวัดเชียงใหม่รวม 4 คน ได้แก่ ชาติชาย ธรรมโม, วัชรภัทร ธรรมจักร, ธีราภรณ์ พุดทะสี และ เบญจภัทร ธงนันตา เดินทางเข้ารับทราบข้อกล่าวหาตามหมายเรียก หลังจากถูกเจ้าหน้าที่ทหารของมณฑลทหารบกที่ 33 กล่าวหาในข้อหาหลักตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116 จากกรณีทำกิจกรรม “แห่ไม้ค้ำประชาธิปไตย ปักหมุดกระจายอำนาจ” ที่อนุสาวรีย์สามกษัตริย์ เมื่อวันที่ 24 มิ.ย. 2566 ซึ่งจัดขึ้นโดย “คณะก่อการล้านนา”
ก่อนหน้านี้ นักศึกษาสองในสี่คนได้รับหมายเรียกของ สภ.เมืองเชียงใหม่ คดีระบุว่ามี พล.ต.สันติ สุขป้อม อดีตผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 33 มอบอำนาจให้ ร.อ.กิตติศักดิ์ ศิริภาพ ไปกล่าวหาดำเนินคดีทั้งสี่คน และสื่อมวลชนที่ไลฟ์สดกิจกรรมดังกล่าว ในหลายข้อกล่าวหา โดยในเบื้องต้นตำรวจได้ออกหมายเรียกผู้ต้องหาทั้งหมด 4 คน
ต่อมาผู้ถูกออกหมายเรียกได้ขอเลื่อนนัดจากเมื่อวันที่ 18 ต.ค. 2566 มาเป็นวันนี้ เนื่องจากสามในสี่ยังเป็นนักศึกษาของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และติดสอบปลายภาคในช่วงเดือนตุลาคมที่ผ่านมา
เวลา 10.00 น. ผู้ถูกออกหมายเรียกทั้ง 4 คน พร้อมทนายความ เดินทางเข้ารับทราบข้อหา โดยมีเพื่อนนักกิจกรรมและประชาชนเดินทางมาติดตามสถานการณ์หลายสิบคน โดยตำรวจ สภ.เมืองเชียงใหม่ ได้ตั้งแผงเหล็กกั้นรอบทางเข้าอาคาร และมีเจ้าหน้าที่ในเครื่องแบบ 5-6 นาย คอยสังเกตการณ์บริเวณทางเข้าอย่างใกล้ชิด
ต่อมากลุ่มนักกิจกรรมได้แห่ไม้ค้ำมาเข้ารับทราบข้อหา ตามชื่อกิจกรรมที่ถูกกล่าวหา “แห่ไม้ค้ำประชาธิปไตย” แต่เจ้าหน้าที่ตำรวจไม่ให้นำไม้ค้ำเข้าไปภายในสถานี และขอให้วางไว้ที่ด้านนอก กลุ่มนักกิจกรรมจึงมอบไม้ค้ำดังกล่าวให้เจ้าหน้าที่ตำรวจไว้เพื่อค้ำหลักการประชาธิปไตย
จากนั้นทั้ง 4 คน ได้เข้ารับทราบข้อหากับ พ.ต.ท.ทนงศักดิ์ จันทร์เจือแก้ว พนักงานสอบสวน สภ.เมืองเชียงใหม่ โดยกล่าวหาทั้งสี่ ในทั้งหมด 6 ข้อกล่าวหา ได้แก่
- ข้อหา “ยุยงปลุกปั่นฯ” หรือร่วมกันกระทำให้ปรากฏแก่ประชาชนด้วยวาจา หนังสือหรือวิธีอื่นใด มิใช่เป็นการกระทำภายในความมุ่งหมายแห่งรัฐธรรมนูญ หรือมิใช่เพื่อแสดงความคิดเห็นหรือติชมโดยสุจริต เพื่อให้ประชาชนล่วงละเมิดกฎหมายแผ่นดิน ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 116
- ข้อหา ร่วมกันนำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ใด ๆ อันเป็นความผิดเกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร ตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการกระทำความผิดทางคอมพิวเตอร์ พ.ศ.2550 มาตรา 14 (3)
- ข้อหาร่วมกันเป็นผู้จัดการชุมนุม แต่ไม่แจ้งการชุมนุมสาธารณะ ตาม พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ พ.ศ.2558 มาตรา 10 ประกอบมาตรา 28
- ข้อหาตั้งวางสิ่งของกีดขวางทางสาธารณะโดยไม่มีเหตุอันควร ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 385
- ข้อหาใช้เครื่องขยายเสียงด้วยกำลังไฟฟ้า โดยไม่ได้รับอนุญาตจากพนักงานเจ้าหน้าที่ ตาม พ.ร.บ.ควบคุมการโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียง พ.ศ. 2493 มาตรา 4 ประกอบมาตรา 9 วรรค 1
- ข้อหาตั้งวางหรือกองวัตถุใดๆ เพื่อการชุมนุมสาธารณะ อันเป็นทางสาธารณะ ตาม พ.ร.บ.ความสะอาดฯ
พฤติการณ์ข้อกล่าวหาโดยสรุประบุว่า เมื่อวันที่ 24 มิ.ย. 2566 เวลาประมาณ 17.10 น. ร.อ.กิตติศักดิ์ ศิริภาพ ผู้กล่าวหา พบเพจเฟซบุ๊กชื่อ Lanner ถ่ายทอดสดกิจกรรม “แห่ไม้ค้ำประชาธิปไตย ปักหมุดกระจายอำนาจ” โดยมีวัชรภัทร และเบญจภัทร อ่านคำประกาศของคณะราษฎร เมื่อวันที่ 24 มิ.ย. 2475 โดยบันทึกข้อกล่าวหาได้ยกข้อความในประกาศทั้งหมดมาระบุไว้
ก่อนบรรยายต่อว่า ต่อมา ชาติชาย และธีราภรณ์ ได้อ่านคำประกาศ “คณะก่อการล้านนา” โดยได้ยกเนื้อหาของคำประกาศมาเช่นกัน จากนั้นบรรยายต่อว่ากลุ่มผู้ต้องหาได้มีกิจกรรมแห่ไม้ค้ำแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ จนถึงเวลา 19.00 น. ก่อนยุติกิจกรรม
ข้อกล่าวหาระบุว่าขณะมีกิจกรรม ได้มีเพจเฟซบุ๊ก Lanner ถ่ายทอดสด และเพจ Neo Lanna แชร์ออกไป ทางกองข่าวของมณฑลทหารบกที่ 33 ที่ติดตามการจัดกิจกรรมโดยตลอดได้รายงานให้ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 33 ทราบ
โดยผู้กล่าวหาให้การยืนยันว่า การอ่านประกาศของคณะราษฎร ณ วันที่ 24 มิ.ย. 2475 นั้น เป็นการอ่านหลังจากที่คณะราษฎรได้ประกาศเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราช เป็นระบอบประชาธิปไตย อันพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข การที่ผู้ต้องหากับพวกนำประกาศคณะราษฎรดังกล่าว มาอ่านอีกครั้งในวันที่ 24 มิ.ย. 2566 (วันครบรอบ) ทำให้เข้าใจได้ว่า ผู้ต้องหากับพวก มีแนวคิดเชิญชวนบุคคลที่ได้รับฟัง เกิดความกระด้างกระเดื่อง ไม่เคารพกฎหมายหรืออาจล่วงละเมิดกฎหมายแผ่นดิน เพราะรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 มาตรา 2 บัญญัติว่าประเทศไทยมีการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข
ผู้กล่าวหาได้สอบถามมายัง สภ.เมืองเชียงใหม่ ทราบว่าการจัดกิจกรรมไม่ได้มีการแจ้งการชุมนุมต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ผู้รับแจ้งก่อนเริ่มชุมนุมไม่น้อยกว่า 24 ชั่วโมง และขณะจัดกิจกรรม ผู้ต้องหากับพวกได้ร่วมกันนำรถเครื่องขยายเสียง ลำโพง โครงเหล็ก เวทีปราศรัยขนาดเล็กมาจอดตั้งไว้ บนทางเท้า ในลักษณะที่เป็นการกีดขวางทางสาธารณะโดยไม่มีเหตุอันควร รวมทั้งมีการใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ ผู้บัญชาการมณฑลทหารบกที่ 33 จึงมอบอำนาจให้ผู้กล่าวหามาร้องทุกข์กล่าวโทษดำเนินคดี
หลังรับทราบข้อกล่าวหา ทั้งสี่คนได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา โดยจะให้การเพิ่มเติมเป็นหนังสือภายใน 30 วัน จากนั้นพนักงานสอบสวนได้ให้ทั้งหมดพิมพ์ลายนิ้วมือและลงบันทึกประจำวันไว้ ก่อนให้ปล่อยตัวไปพร้อมนัดให้รายงานตัวเพื่อส่งสำนวนต่อพนักงานอัยการในวันที่ 6 ธันวาคม 2566 ต่อไป