สถิตินักกิจกรรม-ประชาชน ถูกสั่งติดกำไล EM ระหว่างสู้คดี ไม่น้อยกว่า 80 คน

ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนพบว่าจนถึงเดือน ต.ค. 2565 มีนักกิจกรรมและประชาชนที่ถูกกล่าวหาเป็นคดีความจากการแสดงออกทางการเมืองรูปแบบต่างๆ ถูกศาลสั่งให้ติดกำไลอิเล็กทรอนิกส์ หรือกำไล EM ในการประกันตัวระหว่างพิจารณา ไปแล้วอย่างน้อย 80 คน แบ่งเป็นช่วงปี 2561 จำนวน 7 คน และระหว่างปี 2564-2565 จำนวน 73 คน

สถิตินี้เพิ่มขึ้นจากที่ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนรายงานไว้ในช่วงเดือน เม.ย. 2565 จำนวน 19 คน

จำนวนกลุ่มคดีที่ถูกให้กำไล EM สามารถแบ่งออกเป็น 5 กลุ่ม ได้แก่

1. คดีมาตรา 112 ซึ่งประกอบด้วยทั้งนักกิจกรรมที่เป็นแกนนำในการชุมนุม และประชาชนซึ่งไม่ได้ถูกดำเนินคดีจากเหตุการชุมนุม แต่เป็นการแสดงความคิดเห็นทางออนไลน์ รวมจำนวน 27 คน

2. คดีช่วงการชุมนุมทะลุแก๊ส บริเวณดินแดง ซึ่งถูกกล่าวหาว่ากระทำผิดจำนวนหลายข้อหา อาทิ ร่วมกันมีวัตถุระเบิด, ชุมนุมมั่วสุมเกิน 10 คน ใช้กำลังประทุษร้ายให้เกิดความวุ่นวายฯ, ต่อสู้ขัดขวางเจ้าพนักงาน, ร่วมกันทำให้เสียทรัพย์, วางเพลิงเผาทรัพย์ เป็นต้น รวมจำนวน 25 คน

โดยล่าสุดเมื่อวันที่ 29 ก.ย. 2565 กลุ่มผู้ชุมนุมที่ถูกดำเนินคดีจากกิจกรรมเมื่อวันที่ 14 มิ.ย. 2565 ที่ได้รับการประกันตัวจำนวน 8 คน ภายใต้เงื่อนไขให้ติดกำไล EM ทั้งหมดด้วย

3. คดีอันเนื่องมาจากการชุมนุมในช่วงปี 2564 ที่ไม่ใช่บริเวณดินแดง อาทิ การชุมนุมของกลุ่มทะลุฟ้า และ กลุ่ม REDEM ซึ่งถูกกล่าวหาข้อหาฝ่าฝืน พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ, ประมวลกฎหมายอาญามาตรา 215, 216 รวมจำนวน 21 คน

4. คดียุยงปลุกปั่นและอั้งยี่ซ่องโจร ซึ่งเป็นจำเลยชุดคดีสหพันธรัฐไทที่ถูกดำเนินคดีในช่วงปี 2561 และปัจจุบันคดีอยู่ระหว่างต่อสู้ในชั้นฎีกา จำนวน 4 คน โดยกฤษณะ หนึ่งในจำเลยคดีนี้เป็นผู้ที่ติด EM มายาวนานที่สุดตั้งแต่ปี 2561

5. พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ ตามมาตรา 14 (5) ซึ่งเป็นจำเลยในคดีแชร์เพจ ‘กูต้องได้ 100 ล้าน จากทักษิณแน่ๆ’ จำนวน 3 คน

จากจำนวนข้างต้น ยังพบว่ามีผู้ยื่นคำร้องต่อศาล เพื่อขอถอดกำไล EM และได้รับการอนุญาตให้ถอดแล้วอย่างน้อย 24 คน ทำให้ยังมีผู้ที่ถูกให้ติดกำไล EM จนถึงปัจจุบัน (10 ต.ค. 2565) อยู่จำนวนอย่างน้อย 56 คน (เทียบกับรายงานเมื่อเดือน เม.ย. 2565 มีจำนวน 38 คน)

ในจำนวนดังกล่าวมีผู้ที่ถูกศาลกำหนดเงื่อนไขจำกัดเวลาเข้า-ออกจากเคหสถาน จำนวน 17 คน โดยเป็นผู้ที่ต้องอยู่ในบ้าน 24 ชั่วโมง จำนวน 2 คน

การติดกำไล EM ยังนำไปสู่ปัญหาหลายประการในชีวิตของนักกิจกรรมที่ต้องอยู่กับมัน 24 ชั่วโมง ทั้งปัญหาทางเทคนิคที่เกิดขึ้นกับอุปกรณ์บ่อยครั้ง, ปัญหาต่อร่างกายส่วนที่ถูกกำไลเสียดสีตลอดเวลา, ปัญหาการเดินทาง ที่ไม่สามารถเดินทางโดยเครื่องบินได้, ผลกระทบต่ออาชีพและความรู้สึกที่สังคมมองมา รวมทั้งสภาวะจิตใจที่เกิดขึ้นจากการถูกให้ใช้ชีวิตอยู่กับเครื่องมือนี้