27 ส.ค. 64 ที่ สภ.เมืองเชียงใหม่ นายธนาธร วิทยเบญจางค์ หรือ “ฮ่องเต้” อายุ 22 ปี นักศึกษาคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ รองนายกสโมสรนักศึกษามหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และแกนนำกลุ่มพรรควิฬาร์ ได้เดินทางเข้ารับทราบข้อหาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ตามหมายเรียก เหตุจากการปราศรัยในระหว่างกิจกรรมคาร์ม็อบ “ล้านนาต้านศักดินาทัวร์” ที่บริเวณลานอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ เมื่อวันที่ 15 ส.ค. 64 ที่ผ่านมา
ก่อนหน้านี้ ธนาธรได้รับหมายเรียกผู้ต้องหา ครั้งที่ 1 ลงวันที่ 18 ส.ค. 64 คดีที่มี พ.ต.ท.ตรีเพชร ป่าหวาย สารวัตรสืบสวน สภ.เมืองเชียงใหม่ เป็นผู้กล่าวหา ในข้อหา “หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์” ธนาธรจึงได้เดินทางเข้าพบพนักงานสอบสวนตามวันนัดในหมายเรียกผู้ต้องหา ในวันนี้
บรรยากาศก่อนการเข้ารับทราบข้อหา ที่ด้านหน้าสถานี ตำรวจมีการวางแผงเหล็กกั้นรอบสถานีหลายชั้น พร้อมตั้งจุดตรวจกระเป๋าของผู้ที่จะผ่านเข้าออกทุกคน ทั้งยังมีการติดป้ายห้ามทำกิจกรรมหรือชุมนุมภายใต้การประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน
ขณะเดียวกันมีตำรวจทั้งในและนอกเครื่องแบบกว่า 20 นาย ยืนเฝ้าระวังอยู่โดยรอบสถานี บางส่วนเป็นเจ้าหน้าที่ในชุดสีเขียวจากหน่วยปฏิบัติการพิเศษ ตำรวจภูธรจังหวัดเชียงใหม่ และมีเพื่อนนักศึกษา นักกิจกรรม และอาจารย์จากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่เดินทางมาติดตามการเข้ารับทราบข้อหาราว 20 คนด้วย
เวลา 10.40 น. หลังนายธนาธรเดินทางมาถึง ได้อ่านแถลงการณ์ข้อเรียกร้องให้มหาวิทยาลัยเชียงใหม่และองค์กรนักศึกษา มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ออกมาดูแลปกป้องนักศึกษาที่ถูกดำเนินคดีจากการแสดงออกทางการเมือง หลังมีนักศึกษาของมหาวิทยาลัยถูกดำเนินคดีมาตรา 112 ไปแล้วไม่ต่ำกว่า 3 ราย โดยมีเพื่อนนักศึกษาชูป้ายข้อความ “เราหมดศรัทธาในสถาบันกษัตริย์แล้ว” “ตัวหญิงเองก็ลำบาก” อยู่ด้านหลังอีกด้วย

ต่อมาธนาธร พร้อมทนายความ เพื่อนผู้ไว้วางใจและอาจารย์จากคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เดินเข้ามาในตัวอาคารโดยมี พ.ต.อ.ภูวนาถ ดวงดี ผู้กำกับสถานีตำรวจภูธรเมืองเชียงใหม่ควบคุมดูแลอยู่บริเวณพื้นที่ด้านหน้า เมื่อพบกับพนักงานสอบสวน พ.ต.ท.เกริกชัย กิตติ สารวัตรสอบสวน สภ.เมืองเชียงใหม่ ได้เป็นผู้แจ้งข้อกล่าวหาต่อธนาธร โดยมีทนายความและผู้ไว้วางใจเข้าร่วมฟังการสอบสวน
พฤติการณ์ข้อกล่าวหาโดยสรุประบุว่าเมื่อวันที่ 15 ส.ค. 64 ทางกลุ่มพรรควิฬาร์, ประชาคมมอชอ และกลุ่มลำพูนปลดแอก ได้นัดหมายทำกิจกรรมใช้ชื่อว่า “ล้านนาต้านศักดินาทัวร์” โดยรวมตัวบริเวณแยกดอนจั่น ไปยังตำรวจภูธรภาค 5 โดยมีการเรียกร้องผู้บัญชาการตำรวจภูธรภาค 5 รับข้อเสนอให้ตำรวจอยู่ข้างประชาชน ก่อนเคลื่อนไปยังลานอนุสาวรีย์สามกษัตริย์ โดยมีผู้เข้าร่วมประมาณ 200 คน เป็นรถยนต์ประมาณ 100 คัน และจักรยานยนต์ประมาณ 100 คัน
ต่อมาเวลาประมาณ 17.00 น. ได้มีบุคคลที่เป็นแกนนำเริ่มกล่าวปราศรัยโจมตีการทำงานของรัฐบาล สลับกับการแสดงดนตรี จนเวลาประมาณ 18.23 น. ธนาธรได้ขึ้นปราศรัย โดยมีเนื้อหาบางส่วนที่กล่าวถึงพระนามของกษัตริย์รัชกาลที่ 10 และปัญหาของการใช้มาตรา 112 โดยการปราศรัยดังกล่าวได้มีการเผยแพร่สดผ่านเพจเฟซบุ๊กพรรควิฬาร์ด้วย
พนักงานสอบสวนได้แจ้งข้อหา “หมิ่นประมาท ดูหมิ่นหรือแสดงความอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์” ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 ต่อธนาธรข้อหาเดียว เขาได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา และจะให้การเพิ่มเติมเป็นหนังสือภายใน 30 วัน
จากนั้นเวลา 11.25 น. พนักงานสอบสวนได้แจ้งว่าจะยื่นขอศาลฝากขังธนาธร ในช่วงบ่าย แม้เขาจะมาพบตามหมายเรียกก็ตาม โดยพนักงานสอบสวนให้ธนาธรลงชื่อในเอกสารคำร้องขอฝากขังต่อศาลจังหวัดเชียงใหม่ โดยระบุการอนุญาตประกันตัวให้ “ขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของศาล” และเนื่องด้วยสถานการณ์โรคแพร่ระบาดโคโรนา 2019 พนักงานสอบสวนจึงยื่นคำร้องผ่านระบบออนไลน์
ในขณะรอการพิจารณาของศาล เจ้าหน้าที่ตำรวจควบคุมตัวธนาธรไว้ในพื้นที่ด้านในสถานีตำรวจและไม่อนุญาตให้ออกไปด้านนอกสถานี โดยมีเจ้าหน้าที่ตำรวจในเครื่องแบบยืนเฝ้าอยู่บริเวณทางเข้าออกตลอดเวลา
ขณะเดียวกันทางทนายความได้ยื่นคำร้องต่อศาลจังหวัดเชียงใหม่ ขอคัดค้านการฝากขังและขอให้มีการไต่สวนพนักงานสอบสวน
เวลา 13.40 น. พนักงานสอบสวนเชิญตัวธนาธรไปยังห้องสำหรับคอนเฟอเรนซ์กับศาล โดยการพิจารณาออนไลน์ ผู้พิพากษาสอบถามธนาธรว่าเป็นนักศึกษาหรือไม่ และเข้าพบพนักงานสอบสวนเองหรือไม่ พร้อมแจ้งกับทนายความว่าให้ยื่นคำร้องขอประกันเข้ามา และให้งดการไต่สวนคำร้องคัดค้านการฝากขัง
จนเวลา 16.39 น. ศาลจังหวัดเชียงใหม่อนุญาตให้ฝากขังผู้ต้องหา และมีคำสั่งอนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราว โดยใช้ตำแหน่งอาจารย์ของมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ และให้แต่งตั้งผู้ใหญ่บ้านเป็นผู้กำกับดูแล
ศาลยังกำหนดเงื่อนไขการประกันตัว ได้แก่ ห้ามกระทำการในลักษณะเดียวกับที่ถูกกล่าวหาอีก ห้ามเข้าร่วมกิจกรรมที่ก่อให้เกิดความวุ่นวายในบ้านเมือง ห้ามเดินทางออกนอกประเทศโดยไม่ได้รับอนุญาตจากศาล และให้รายงานตัวต่อผู้กำกับดูแล คือผู้ใหญ่บ้าน ตามกำหนดนัด และให้มารายงานตัวต่อศาลในวันที่ 22 พ.ย. 64 ต่อไป
ในการปล่อยตัว ตำรวจได้นำตัวธนาธรขึ้นรถควบคุมผู้ต้องขังจากสถานีตำรวจ ไปปล่อยตัวที่ศาลจังหวัดเชียงใหม่ในเวลาประมาณ 17.00 น.
จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน หลังการกลับมาบังคับใช้มาตรา 112 อีกระลอกในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน 2563 จนถึงปัจจุบัน พบว่ามีผู้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 ไปแล้วอย่างน้อย 122 คน ใน 124 คดี แล้ว
>> สถิติผู้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 “หมิ่นประมาทกษัตริย์” ปี 2563-64