‘ช่างรับจ้างแต่งหน้าเชียงราย’ ถูกแจ้งข้อหาเพิ่มเติม ม.112 - พ.ร.บ.คอมฯ หลังถูกขังในเรือนจำ 9 วัน เหตุแชร์โพสต์ KonthaiUK พร้อมข้อความ “แชร์ไปอ่านเป็นวิทยาทานอย่างหนึ่ง”

ตั้งแต่เมื่อวันที่ 19 มิ.ย. 64 “นคร” (นามสมมติ) อายุ 28 ปี ประกอบอาชีพรับจ้างแต่งหน้าในจังหวัดเชียงราย และยังเป็นนักศึกษาชั้นปีที่ 4 ภาคเสาร์-อาทิตย์ คณะมนุษยศาสตร์ สาขาภาษาอังกฤษ มหาวิทยาลัยราชภัฏเชียงราย ได้ถูก พ.ต.ท. รังสรรค์ คำสุข รองผู้กำกับการสอบสวน สภ.บางแก้ว จังหวัดสมุทรปราการ เดินทางมาแจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม ในข้อกล่าวหาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (3) และ (5) ที่ สภ.เมืองเชียงราย จากการแชร์โพสต์ข้อความจากเพจ KonthaiUK

ตร.สภ.บางแก้ว เคยเรียกไปสอบปากคำในฐานะพยานตั้งแต่ พ.ย. 63

เหตุในคดีนี้เกิดขึ้นตั้งแต่ช่วงเดือนพฤศจิกายน 2563 นครได้รับหมายเรียกพยานลงวันที่ 16 ต.ค. 63 ให้ไปพบพนักงานสอบสวน ที่ สภ.บางแก้ว จังหวัดสมุทรปราการ ในวันที่ 2 พ.ย. 63 ในคดีที่มีนายศิวพันธุ์ มานิตย์กุล เป็นผู้กล่าวหา ด้วยเหตุว่า “มีผู้ใช้เฟซบุ๊กได้โพสต์ข้อความพาดพิงสถาบันพระมหากษัตริย์ ผู้กล่าวหาได้ตรวจสอบกับกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ทราบชื่อผู้ใช้เฟซบุ๊กคือ “นคร”” พนักงานสอบสวนต้องการสอบปากคำไว้ในฐานะพยานประกอบคดี นครจึงได้เดินทางไปพบพนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว ในช่วงปลายเดือน พ.ย. 63 ด้วยตัวเอง โดยไม่เข้าใจว่าเป็นขั้นตอนใดทางกฎหมาย และไม่มีทนายความคอยให้คำปรึกษาแต่อย่างใด

พนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว ได้สอบถามเกี่ยวกับเฟซบุ๊กส่วนตัวของนคร เขาให้การยอมรับว่าเป็นเจ้าของเฟซบุ๊กที่พนักงานสอบสวนได้นำมาให้ดู แต่เกี่ยวกับโพสต์ที่มีการแชร์ในเฟซบุ๊กดังกล่าว นครจำไม่ได้ว่าได้มีการแชร์ไว้หรือไม่ อีกทั้งยังระบุว่าเฟซบุ๊กล่าสุดของตนเองที่มีการเปิดใช้งานนั้น ตนได้ใช้คอมพิวเตอร์ที่ไม่ใช่ของตนเอง สมัครใช้งานราวกลางปี 2563 ซึ่งไม่แน่ใจว่าได้ทำการล็อคเอ้าท์ออกจากระบบหลังการสมัครหรือไม่ ทางพนักงานสอบสวนได้ทำการบันทึกถ้อยคำในฐานะพยานไว้ ก่อนให้เดินทางกลับ

ถูกหมายเรียกผู้ต้องหา แจ้งข้อหาจากการกล่าวถึงประวัติ ร.1-ร.2 ก่อนถูกส่งฝากขังไม่ทันตั้งตัว ทำให้ถูกคุมขัง 9 วัน จนได้ประกันตัว

จนกระทั่งราวปลายเดือนมีนาคม 2564 ได้มีเจ้าหน้าที่ตำรวจไม่ทราบสังกัด โทรมาสอบถามข้อมูลที่อยู่ของนคร เขาก็ได้แจ้งที่อยู่ตามบัตรประชาชนและที่อยู่หอพักซึ่งอยู่ในเมืองเชียงรายให้กับทางตำรวจทราบ จากนั้นเขาก็ได้รับหมายเรียกผู้ต้องหา ลงวันที่ 24 มี.ค. 64 ในคดีที่มี นายศิวพันธุ์ มานิตย์กุล เป็นผู้กล่าวหา ในข้อกล่าวหา “หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงอาการอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์, นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ใดๆ ที่เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร, เผยแพร่หรือส่งต่อซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยรู้อยู่แล้วว่าเป็นข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ ที่เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร ” หมายระบุให้นครเดินทางไปพบพนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว ในวันที่ 9 เม.ย. 64

นครเข้าใจว่าการเดินทางไปพบพนักงานสอบสวนในครั้งนี้เป็นเหมือนการเดินทางไปพบในครั้งก่อนเพื่อให้ข้อมูลกับทางตำรวจ แล้วจะเดินทางกลับ จึงได้เดินทางไปเพียงคนเดียวเพื่อพบพนักงานสอบสวน ที่สภ.บางแก้ว โดยไม่ได้มีญาติ หรือติดต่อทนายความไปด้วยแต่อย่างใด แต่ปรากฏว่าเมื่อเดินทางไปแล้ว ทาง พ.ต.ต.สมเกียรติ นาเจริญ สารวัตรสอบสวน สภ.บางแก้ว ได้แจ้งข้อกล่าวหาต่อเขาทันที

พฤติการณ์ข้อกล่าวหามีเนื้อหาโดยสรุปว่า เมื่อวันที่ 26 พ.ค. 63 เวลาประมาณ 17.00 น. ขณะที่นายศิวพันธุ์ฯ ผู้กล่าวหา กำลังทำงานอยู่ที่บ้านในจังหวัดสมุทรปราการ ได้เปิดเฟซบุ๊กพบผู้ใช้งานที่ได้แชร์ข้อความของผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ “Thai Athoist เพจคนไม่เชื่อพระเจ้า V2” ซึ่งมีการโพสต์ข้อความว่า “ประวัติศาสตร์ราชวงศ์จักรีตามจริง ที่โรงเรียนไม่เคยสอน ร.1 ฆ่าเพื่อน ชิงบัลลังก์ ร.2 ตามเก็บลูกหลานพระเจ้าตากตายหมดเกลี้ยง” อันเป็นข้อมูลปลอม บิดเบือนเป็นการหมิ่นประมาท ดูหมิ่น แสดงความอาฆาตมาดร้าย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 จึงได้แคปหน้าจอและนำหลักฐานมาแจ้งความร้องทุกข์ ซึ่งพนักงานสอบสวนเห็นว่าการกระทำดังกล่าวเป็นความผิดฐาน “หมิ่นประมาท ดูหมิ่น หรือแสดงอาการอาฆาตมาดร้ายพระมหากษัตริย์, นำเข้าสู่ระบบคอมพิวเตอร์ใดๆ ที่เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร”

นครได้ให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหา หลังแจ้งข้อกล่าวหา นครได้ถูกตำรวจนำตัวไปฝากขังต่อศาลจังหวัดสมุทรปราการเป็นเวลา 12 วัน ทั้งที่เดินทางมาตามหมายเรียก และศาลได้มีคำสั่งอนุญาตให้ฝากขัง โดยในช่วงดังกล่าวเขาทำได้เพียงขอให้เจ้าหน้าที่ในศาลจังหวัดสมุทรปราการโทรศัพท์แจ้งให้แม่ทราบเพียงสั้นๆ ว่าเขาจะถูกคุมขังตามคำสั่งของศาล

ก่อนนครจะถูกส่งตัวไปคุมขังที่เรือนจำกลางสมุทรปราการ ซึ่งช่วงดังกล่าวเป็นช่วงก่อนเทศกาลสงกรานต์พอดี ต่อมาหลังช่วงวันหยุดยาว ญาติของเขาที่เป็นข้าราชการได้เดินทางมายื่นขอปล่อยตัวชั่วคราว โดยใช้ตำแหน่งในการประกันตัว ซึ่งศาลได้อนุญาตให้ปล่อยตัวชั่วคราว ทำให้นครถูกคุมขังในเรือนจำรวมเป็นระยะเวลาประมาณ 9 วัน โดยศาลกำหนดให้นครเข้ารายงานตัวในวันที่ 2 ก.ค. 64 ต่อไป

ตร.สภ.บางแก้ว ไปแจ้งพฤติการณ์เพิ่มถึงเชียงราย กล่าวหาแชร์โพสต์เรื่อง ร.10 ในเยอรมัน

ไม่เพียงเท่านั้น เมื่อวันที่ 18 มิ.ย. 64 นครได้รับการติดต่อทางโทรศัพท์จากตำรวจ สภ.บางแก้ว อีกครั้งว่าพนักงานสอบสวนเจ้าของคดีจะเดินทางไปพบเขาที่จังหวัดเชียงราย เพื่อแจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม เนื่องจากการแจ้งข้อกล่าวหาครั้งก่อนยังไม่ครบถ้วนดี ตำรวจได้นัดหมายให้นครมาพบที่ สภ.เมืองเชียงราย ในวันที่ 19 มิ.ย. 64 นครจึงได้ติดต่อทนายความจากศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน เพื่อให้ความช่วยเหลือทางคดี

วันที่ 19 มิ.ย. 64 เวลาประมาณ 14.30 น. ที่ สภ.เมืองเชียงราย นครพร้อมด้วยทนายความ จึงได้เดินทางเข้าพบ พ.ต.ท.รังสรรค์ คำสุข รองผู้กำกับการสอบสวน สภ.บางแก้ว พนักงานสอบสวนที่เดินทางมาแจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม โดยระบุว่าครั้งก่อนที่มีการแจ้งข้อกล่าวหานั้น พนักงานสอบสวนได้แสดงภาพโพสต์ที่มีการแชร์ให้นครดูจำนวน 2 ภาพ แต่ได้มีการบรรยายในบันทึกแจ้งข้อกล่าวหาเพียงภาพเดียว อีกทั้งข้อกล่าวหาที่พนักงานสอบสวนแจ้งครั้งแรกนั้นยังขาดข้อหาตาม พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ม.14 (5) เรื่องการ “เผยแพร่หรือส่งต่อซึ่งข้อมูลคอมพิวเตอร์โดยรู้อยู่แล้วว่าเป็นข้อมูลคอมพิวเตอร์ใดๆ ที่เกี่ยวกับความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร”

พนักงานสอบสวนจึงได้แจ้งข้อกล่าวหาเพิ่มเติม โดยเพิ่มรายละเอียดในบันทึกแจ้งข้อกล่าวหาว่า นอกจากการแชร์โพสต์จากเพจ “Thai Athoist เพจคนไม่เชื่อพระเจ้า V2” โดยมีภาพของรัชกาลที่ 5 ประกอบแล้ว ผู้ต้องหายังมีการแชร์โพสต์จากผู้ใช้เฟซบุ๊กชื่อ “KonthaiUK” ที่โพสต์ภาพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 10 มีข้อความว่า “ข่าวด่วนต่างประเทศ คนเยอรมันเดือดสั่งนักการเมืองฟ้อง ‘เราไม่ต้องการกษัตริย์ของคุณที่นี่’” ซึ่งนครได้แชร์ พร้อมพิมพ์ข้อความประกอบว่า “แชร์ไปอ่านเป็นวิทยาทานอย่างหนึ่ง”

ผู้กล่าวหาอ้างว่าการโพสต์และแชร์ภาพข้อความทั้งสองดังกล่าว เป็นการใส่ความอดีตพระมหากษัตริย์ไทย ได้แก่ รัชกาลที่ 1 รัชกาลที่ 2 รัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 10 ซึ่งเป็นรัชกาลปัจจุบัน ต่อบุคคลที่สาม คือประชาชนทั่วไปที่เข้ามาเห็นภาพและข้อความ ด้วยประการที่จะทำให้ทั้งสี่พระองค์เสื่อมเสียพระเกียรติ ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้กล่าวหาตรวจสอบพบว่าผู้ต้องหาเป็นผู้ใช้เฟซบุ๊กดังกล่าว จึงได้ร้องทุกข์กล่าวโทษให้ดำเนินคดี

พนักงานสอบสวนได้แจ้ง 2 ข้อกล่าวหา ตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ มาตรา 14 (5) โดยนครยืนยันให้การปฏิเสธตลอดข้อกล่าวหาอีกครั้งหนึ่ง ก่อนพนักงานสอบสวนจะให้เดินทางกลับ

ไปรายงานต่อศาล แต่ตร.เพิ่งติดตามมา จะสั่งฟ้อง ทั้งที่เดินทางกลับแล้ว

ล่าสุดเมื่อวันที่ 2 ก.ค. 64 เวลา 10.00 น. นครได้เดินทางเข้ารายงานตัวที่ศาลจังหวัดสมุทรปราการ ตามกำหนดนัดของศาล ซึ่งเป็นวันที่ครบกำหนดผัดฟ้องจำนวน 7 ผัด 84 วัน เพื่อฟังคำสั่งทางคดีของพนักงานอัยการจังหวัดสมุทรปราการ เมื่อนครเข้ารายงานตัว ได้รับแจ้งว่าทางพนักงานอัยการยังไม่ได้ยื่นฟ้องคดี ทำให้เขาไม่ต้องมีกำหนดนัดรายงานตัวที่ศาลอีก แต่ให้รอพนักงานสอบสวนประสานงานเพื่อนัดหมายส่งตัวฟ้องต่อศาลอีกครั้งในภายหลัง เขาจึงได้เดินทางไปยังสนามบินเพื่อเดินทางกลับจังหวัดเชียงราย

แต่ปรากฎว่าเวลาประมาณ 15.00 น. พนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว ได้ติดต่อทนายความสอบถามว่านครยังอยู่ในพื้นที่จังหวัดสมุทรปราการหรือใกล้เคียงหรือไม่ เนื่องจากอัยการจะได้ยื่นฟ้องคดีของนครในข้อกล่าวหาตามประมวลกฎหมายอาญามาตรา 112 และ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ฯ ต่อศาล แต่ไม่มีตัวผู้ต้องหาอยู่ที่ศาล ทางทนายความจึงได้ชี้แจงว่าผู้ต้องหาได้เดินทางเข้ารายงานตัวต่อศาลในช่วงเช้าแล้ว แต่ไม่มีการยื่นฟ้อง ผู้ต้องหาจึงได้เดินทางกลับจังหวัดเชียงรายแล้ว อีกทั้งหลังกลับจากกรุงเทพฯ ตามมาตรการป้องกันโรคโควิด-19 ผู้ต้องหาจะต้องทำการกักตัวเป็นเวลา 14 วันด้วย ทางพนักงานสอบสวนสภ.บางแก้วจึงระบุว่าต้องมีการดำเนินการออกหมายเรียกใหม่ เพื่อนำตัวผู้ต้องหามาส่งฟ้องต่อศาลต่อไป หลังจากช่วงที่ต้องกักตัวเป็นระยะเวลา 14 วัน

ทั้งนี้ จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน พบว่าในคดีมาตรา 112 ซึ่งเกิดขึ้นในพื้นที่ สภ.บางแก้ว มีนายศิวพันธุ์ มานิตย์กุล เป็นผู้ไปร้องทุกข์กล่าวโทษไว้จำนวนอย่างน้อย 9 คดีแล้ว โดยทั้งหมดเป็นการไปแจ้งความไว้ตั้งแต่เมื่อช่วงกลางปี 2563 ผู้ถูกดำเนินคดีหลายรายเคยได้รับหมายเรียกพยานมาก่อนแล้ว ก่อนตำรวจจะเริ่มมีการดำเนินคดีในปี 2564 นี้

นอกจากนี้ พนักงานสอบสวน สภ.บางแก้ว ยังมีแนวทางการนำตัวผู้ต้องหาที่มาปรากฏตัวต่อหน้าพนักงานสอบสวนตามหมายเรียก ไปขออนุญาตศาลฝากขัง ทำให้ผู้ต้องหาต้องถูกควบคุมตัวและใช้หลักทรัพย์ในการขอปล่อยตัวชั่วคราวอีกด้วย

จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน นับจากเริ่มมีการนำมาตรา 112 มาบังคับใช้ใหม่ในช่วงปลายเดือนพฤศจิกายน 2563 มีผู้ถูกดำเนินคดีทั้งหมดอย่างน้อย 110 ราย ใน 107 คดี โดยแนวโน้มในช่วงหลังคดีเกิดขึ้นจากการแสดงออกบนโลกออนไลน์มากขึ้นเรื่อยๆ คือรวมแล้วมีจำนวน 52 คดี จากคดีเท่าที่ทราบทั้งหมด

>> สถิติผู้ถูกดำเนินคดีมาตรา 112 “หมิ่นประมาทกษัตริย์” ปี 2563-64