ลุงก็ต้องไล่ โรงพัก-ศาลก็ยังต้องไป: เปิดตารางความเคลื่อนไหวคดีจากกิจกรรม "วิ่งไล่ลุง"

เมื่อวันที่ 12 มกราคม 2563 ประชาชนจากหลายจังหวัดทั่วประเทศได้ลุกขึ้นมาแสดงออก ภายใต้กิจกรรม “วิ่งไล่ลุง” (Run Against Dictatorship) ซึ่งริเริ่มโดยธนวัฒน์ วงค์ไชย หรือ “บอล” นิสิตคณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และนิสิต นักศึกษา จากสถาบันต่างๆ ในนาม “คณะกรรมการแนวร่วมสมาพันธ์ผู้จัดงานวิ่งไล่ลุงเพื่อประโยชน์ประชาธิปไตย และสิทธิมนุษยชนประเทศไทย” มีวัตถุประสงค์ให้เป็นกิจกรรมออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ และเพื่อ “ต่อต้านตัวถ่วงความเจริญของประเทศ”

แม้งานแถลงข่าวเปิดตัวกิจกรรม “วิ่งไล่ลุง” จะถูกปฏิเสธจากสถานที่จัดงานถึง 2 ครั้ง ทั้งที่สมาคมผู้สื่อข่าวต่างประเทศ (FCCT) และโรงแรมรัตนโกสินทร์ แต่ท้ายที่สุดผู้จัดก็ใช้พื้นที่บริเวณลานโพธิ์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ในการแถลงข่าวเปิดตัวงานดังกล่าว ในวันที่ 16 ธันวาคม 2562 หลังจากนั้น ตลอดเดือนธันวาคมจนถึงก่อนหน้าวันวิ่ง ก็ได้มีการประกาศจัดกิจกรรมวิ่งไล่ลุง จากนักกิจกรรมและประชาชนในอีกหลายพื้นที่ของประเทศอย่างต่อเนื่อง กระทั่งกลายเป็นงานใหญ่ครั้งหนึ่ง ระดับที่มีการจัดกิจกรรมนี้ในพื้นที่อย่างน้อย 39 จังหวัด บางจังหวัดก็มีการออกวิ่งจากหลายจุด

การจัดงานวิ่งในแทบทุกจังหวัดต้องเผชิญกับปัญหาการใช้สิทธิเสรีภาพในการจัดกิจกรรม ไม่แตกต่างไปจากการจัดกิจกรรมทางการเมืองในสมัยที่คณะรักษาความสงบแห่งชาติ (คสช.) ยังดำรงอยู่ แม้แนวโน้มโดยรวมกิจกรรมวิ่งไล่ลุงจะสามารถจัดขึ้นได้ในแทบทุกจังหวัด แต่ก็ประสบปัญหาการละเมิดสิทธิในลักษณะต่างๆ อาทิ ปัญหาการข่มขู่ คุกคาม ติดตามจากเจ้าหน้าที่รัฐ, การใช้กฎหมายเกี่ยวกับชุมนุมสาธารณะเข้ามาควบคุมปิดกั้น, การกดดันแทรกแซงกิจกรรมในรูปแบบต่างๆ หรือแม้แต่ในพื้นที่ที่ไม่ได้จัดกิจกรรม ก็กลับมีการติดตามคุกคามประชาชนจากเจ้าหน้าที่ตำรวจ เพื่อตรวจเช็คข้อมูลและพยายามไม่ให้มีการจัดวิ่งเกิดขึ้นได้อีกด้วย ทำให้กิจกรรมในแต่ละพื้นที่เต็มไปด้วยข้อจำกัด ขนาดกิจกรรมเล็กลง พื้นที่ในการจัดกิจกรรมจำกัดลง หรือการแสดงออกต่างๆ ไม่สามารถกระทำได้ (อ่านประมวลกิจกรรมวิ่งไล่ลุง)

ภายหลังกิจกรรมเสร็จสิ้น ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชนพบว่า มีการดำเนินคดีกับผู้จัดและผู้ที่เจ้าหน้าที่คิดว่าเป็นผู้จัดงาน “วิ่งไล่ลุง” ในหลายพื้นที่ โดยจากการรวบรวมข้อมูลจนถึงวันที่ 12 มี.ค. 63 มีจำนวนอย่างน้อย 16 คดี

14 คดี ถูกแจ้งข้อหาไม่แจ้งการชุมนุม ตาม พ.ร.บ.การชุมนุมสาธารณะ พ.ศ. 2558 มาตรา 10 แยกเป็นผู้ถูกดำเนินคดี 18 ราย โดยที่จังหวัดเชียงรายมีผู้ถูกดำเนินคดีพร้อมกัน 5 รายในข้อหานี้
3 แห่ง มีการแจ้งข้อหาใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาต ตาม พ.ร.บ.ควบคุมการโฆษณาโดยใช้เครื่องขยายเสียง พ.ศ. 2493 มาตรา 4 (จังหวัดกาฬสินธุ์, แพร่ และตรัง)
1 แห่ง แจ้งข้อหาใช้เส้นทางผิวการจราจรโดยไม่ได้รับอนุญาต ตาม พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 148 (จังหวัดกาฬสินธุ์)
ที่นครสวรรค์ ตำรวจยังแจ้งข้อหาขัดคำสั่งเจ้าพนักงาน ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 368 และกีดขวางการจราจร ตามพ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ. 2522 มาตรา 108 ร่วมด้วย

ทั้งนี้ ข้อหา “ไม่แจ้งการชุมนุม” มีโทษปรับไม่เกิน 10,000 บาท ไม่มีโทษจำคุก เช่นเดียวกับข้อหาใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งปรับไม่เกิน 200 บาท และข้อหาใช้เส้นทางผิวการจราจรโดยไม่ได้รับอนุญาต ซึ่งปรับไม่เกิน 500 บาท ทำให้ผู้ถูกดำเนินคดีส่วนใหญ่ให้การรับสารภาพ เนื่องจากไม่ต้องการเป็นคดีความยืดเยื้อ

แต่ในจำนวนนี้ก็ยังมีอีก 8 คดี รวมจำนวนผู้ถูกดำเนินคดี 12 คน ที่ยังยืนยันต่อสู้คดี เนื่องจากเห็นว่ากิจกรรมวิ่งไล่ลุงเป็นกิจกรรมการกีฬา ซึ่งได้รับการยกเว้นตาม พ.ร.บ.ชุมนุมฯ ให้ไม่ต้องแจ้งการชุมนุม รวมทั้งบางคนยืนยันว่าเป็นเพียงผู้เข้าร่วมกิจกรรมเท่านั้น ไม่ใช่ผู้จัดกิจกรรมแต่อย่างใด

คดีที่ผู้ต้องหายืนยันการต่อสู้คดีเหล่านี้ กำลังทยอยถูกส่งฟ้องสู่ชั้นศาล จึงต้องจับตาแนวทางการพิจารณาของศาลในประเด็นการใช้ พ.ร.บ.ชุมนุมฯ กับกิจกรรมวิ่งไล่ลุงต่อไป

หลังกิจกรรมจบไปแล้วเกือบ 1 ปี ทั้ง 16 คดี มีความเคลื่อนไหวดังนี้ (คลิกชื่อจังหวัดเพื่อดูรายละเอียดและความคืบหน้าของคดี โดยเฉพาะ สีส้ม ซึ่งเป็นคดีที่ศูนย์ทนายฯ ให้ความช่วยเหลือทางกฎหมาย)

**มีการปรับปรุงข้อมูลเมื่อ 23 ธ.ค. 2563

รายชื่อผู้ถูกดำเนินคดีจากกิจกรรม “วิ่งไล่ลุง” เมื่อวันที่ 12 ม.ค. 63
ลำดับที่	จังหวัด	ชื่อ-สกุล	ข้อหา	สถานีตำรวจ	การต่อสู้คดี	สถานะคดี
ภาคกลาง
1.	กรุงเทพฯ	นายธนวัฒน์ วงค์ไชย	ไม่แจ้งการชุมนุม	สน.บางซื่อ	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี	ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น (สืบพยาน 21-23 เม.ย. 64)
2.	นนทบุรี	นางปัญญารัตน์ นันทภูษิตานนท์	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.รัตนาธิเบศร์	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี	ศาลชั้นต้นพิพากษาปรับ 3,000 บาท อยู่ระหว่างยื่นอุทธรณ์
3.	นครสวรรค์	นายกฤษฐ์หิรัญ เลิศอุฤทธิ์ภักดี	ไม่แจ้งการชุมนุม, ขัดคำสั่งเจ้าพนักงาน, ทำให้เดือดร้อนรำคาญ, กีดขวางการจราจร	สภ.เมืองนครสวรรค์	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี	ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น (นัดสอบคำให้การ 2 ก.พ. 64)
4.	กรุงเทพฯ (เขตบางขุนเทียน)	นายวิเชียร กันทาทรัพย์	ไม่แจ้งการชุมนุม	สน. ท่าข้าม	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ 1,000 บาท/คดีสิ้นสุด
(ยังไม่เป็นคดี)	สมุทรปราการ	นางวิภา มัจฉาชาติ	–	สภ.สมุทรปราการ	–	ได้รับหมายเรียกเข้าให้ปากคำในฐานะพยาน
(ยังไม่เป็นคดี)	สมุทรปราการ	นายเซีย จำปาทอง	–	สภ.สมุทรปราการ	–	ได้รับหมายเรียกเข้าให้ปากคำในฐานะพยาน
ภาคเหนือ
5.	พิษณุโลก	นายวรชิต กาญจนกำเนิด	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองพิษณุโลก	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ 2,000 บาท/คดีสิ้นสุด
6.	ลำพูน	นายสุรชัย ซาวบุญตัน	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองลำพูน	รับสารภาพ	ศาลจังหวัดลำพูนพิพากษาปรับ 400 บาท ลดครึ่งเหลือปรับ 200 บาท/คดีสิ้นสุด
7.	เชียงราย	นายเอกรัฐ มัชฌิมา	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองเชียงราย	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี	ชั้นสอบสวน (ฟังคำสั่งอัยการ 5 ม.ค. 64)
8.		นางสาวนรินนิราน์ แสงขาม
9.		นายกฤตตฤณ สุขบริบูรณ์
10.		นายภัทรกฤต ดวงสนิท
11.		นายนิรุตติ์ แก้วกันทา
12.	แพ ร่	ประเสริฐ หงวนสุวรรณ	ใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาต		รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ200 บาท/คดีสิ้นสุด
ภาคอีสาน
13.	บุรีรัมย์	น.ส.อิสรีย์ อภิสิริรุจิภาส	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.สตึก	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี (ยื่นศาล รธน. วินิจฉัย พ.ร.บ.ชุมนุมฯ ขัด รธน.)	ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น (สืบพยาน 4 มี.ค. 64)
14.	นครพนม	นายพิศาล บุพศิริ	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองนครพนม	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี (ยื่นศาล รธน. วินิจฉัย พ.ร.บ.ชุมนุมฯ)	ศาลชั้นต้น (นัดฟังคำพิพากษา 17 มี.ค. 64)
15.	สุรินทร์	นายนิรันดร์ ลวดเงิน	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองสุรินทร์	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ 5,000 บาท/คดีสิ้นสุด
16.	ยโสธร	นายชัยวัฒน์ สายสีแก้ว	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองยโสธร	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ 3,000 บาท/คดีสิ้นสุด
17.	กาฬสินธุ์	นายปิยรัฐ จงเทพ	ใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาต , ใช้ผิวจราจรโดยไม่ได้รับอนุญาต	สภ.เมืองกาฬสินธุ์	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับ 700 บาท/คดีสิ้นสุด
	กาฬสินธุ์	นายปิยรัฐ จงเทพ	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.เมืองกาฬสินธุ์	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี	ระหว่างพิจารณาของศาลชั้นต้น (สืบพยาน 19-21 ม.ค. 64)
ภาคใต้
18.	พังงา	นายประเสริฐ กาหรีมการ	ไม่แจ้งการชุมนุม	สภ.ตะกั่วป่า	ปฏิเสธ ขอต่อสู้คดี (ยื่นศาล รธน. วินิจฉัย พ.ร.บ.ชุมนุมฯ)	ศาลชั้นต้น (จำหน่ายคดีชั่วคราวเพื่อรอฟังคำวินิจฉัยของศาล รธน.ก่อน)
19.	ตรัง	นายรัฐประชา พุฒนวล	ไม่แจ้งการชุมนุม, ใช้เครื่องขยายเสียงโดยไม่ได้รับอนุญาต	สภ.เมืองตรัง	รับสารภาพ	ตำรวจเปรียบเทียบปรับข้อหาไม่แจ้งชุมนุม 4,000 บาท, ข้อหาใช้เครื่องขยายเสียงฯ 200 บาท/คดีสิ้นสุด