เปิดสถิติคดีพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ อย่างน้อย 17 คดี 63 ราย แม้รัฐบาลอ้างไม่ใช้กับการชุมนุม

“เรื่อง พ.ร.ก.ฉุกเฉิน พรุ่งนี้จะมีการประชุมกันอีกครั้งหนึ่งว่ามันมีความจำเป็นอย่างไร สิ่งสำคัญที่สุดคือ พ.ร.ก.ฉบับนี้มีไว้เพื่ออะไร ผมเคยพูดมาหลายครั้งแล้วว่าหลายกฎหมายมันไม่ครอบคลุม ผมไม่ได้เอากฎหมายไปยุ่งเกี่ยวกับการชุมนุมอะไรทั้งสิ้นเลย ไม่เกี่ยวเลย พ.ร.บ.ชุมนุมการชุมนุมสาธารณะก็มีอยู่แล้ว ผมไม่ต้องไปสั่งการอะไรเพิ่มเติม”

พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา กล่าวถึง การต่ออายุพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ เมื่อวันที่ 21 ก.ค. 63

“เรายังคงจำเป็นที่จะต้องต่อ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ต่อไปอีก 1 เดือน ด้วยเหตุผลที่เกี่ยวกับการควบคุมการแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโควิด-19 ซึ่งตอนนี้ยังคงต้องระมัดระวังอยู่ เพื่อให้ทุกฝ่ายเกิดความมั่นใจและเชื่อมั่นยิ่งขึ้น ผู้สื่อข่าวถามต่อไปว่า ไม่ได้เกี่ยวกับการชุมนุมของนักศึกษาในช่วงนี้ใช่หรือไม่ พล.อ.ประวิตร ตอบว่า ไม่เกี่ยวๆ”

พล.อ.ประวิตร วงษ์สุวรรณ ให้สัมภาษณ์ เรื่องการต่ออายุพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ เมื่อวันที่ 20 ส.ค. 63

“กรณีการแสดงออกเชิงสัญลักษณ์ทางการเมืองและการชุมนุมของกลุ่มนักศึกษานั้น ฝ่ายความมั่นคงประเมินอย่างไร ว่า หากอยู่ในกรอบกฎหมาย ก็ไม่มีปัญหาอะไร และเราจะไม่ใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ที่เกี่ยวข้องกับโควิด-19 ไปเกี่ยวข้องกับการชุมนุมของเขาอยู่แล้ว”

พล.อ.สมศักดิ์ รุ่งสิตา เลขาธิการสภาความมั่นคงแห่งชาติ (สมช.) ให้สัมภาษณ์ เมื่อวันที่ 19 ส.ค. 63

ข้อความดังกล่าวเป็นตัวอย่างคำให้สัมภาษณ์บางส่วนของทั้งรัฐบาลและหน่วยงานความมั่นคง ที่ย้ำเรื่อยมาว่าการต่ออายุพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 (พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ) นั้น ไม่เกี่ยวข้องกับการชุมนุมทางการเมืองที่เกิดขึ้นหลังช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 แต่ยังมีความจำเป็นต้องใช้กฎหมายเพื่อควบคุมโรค และ “บูรณาการ” การทำงานของหน่วยงานรัฐที่ดูแลเรื่องโรคระบาดต่อไป

ล่าสุด คณะรัฐมนตรียังได้มีมติให้ขยายระยะเวลาการบังคับใช้พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ออกไปอีก 1 เดือน คือตั้งแต่วันที่ 1-30 ก.ย. 63 ทำให้การประกาศ “สถานการณ์ฉุกเฉิน” ในประเทศไทยจะดำเนินไปไม่ต่ำกว่าครึ่งปีต่อเนื่องกันแล้ว ทั้งที่สถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคโควิด-19 ภายในประเทศก็ได้ลดระดับลงไปตั้งแต่เดือนพฤษภาคมเป็นต้นมา แต่ก็ยังมีการต่ออายุการใช้กฎหมายมาโดยตลอดทุกเดือน และยังไม่มีทีท่าจะสิ้นสุดลง

อีกทั้ง ข้อกล่าวอ้างเรื่องการไม่ใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ กับการชุมนุมทางการเมือง ก็ไม่เป็นความจริงแต่อย่างใด เมื่อเจ้าหน้าที่รัฐได้มีการนำกฎหมายในสถานการณ์ฉุกเฉินนี้มาใช้กล่าวหานักกิจกรรมและประชาชนที่ออกมาแสดงออกทางการเมืองอย่างต่อเนื่อง ทั้งที่การดำเนินการในลักษณะนี้ไม่ใช่วัตถุประสงค์ที่ถูกกล่าวอ้างถึงความจำเป็นในการบังคับใช้กฎหมายแต่อย่างใด

จากการติดตามของศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน พบว่าตั้งแต่มีการประกาศใช้พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ เมื่อวันที่ 26 มี.ค. 63 เป็นต้นมา จนถึงวันที่ 26 ส.ค. 63 มีการนำกฎหมายฉบับนี้มาใช้กล่าวหาดำเนินคดีกับประชาชนซึ่งออกมาแสดงออกทางการเมือง ไปแล้วอย่างน้อยใน 17 คดี คิดเป็นผู้ถูกกล่าวหาจำนวน 63 คน โดยในจำนวนคดีดังกล่าว แทบทั้งหมดยังอยู่ในชั้นสอบสวน และมีจำนวน 1 คดี ที่มีรายงานการสั่งฟ้องคดีต่อศาลแล้ว

นอกจากนั้นนักกิจกรรมที่มีบทบาทในการเคลื่อนไหวหลายคนยังถูกกล่าวหาในหลายคดีด้วยกัน และบางคดีก็ถูกกล่าวหาในหลายข้อหาไปพร้อมกับข้อหาตามพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ อีกด้วย อีกทั้งการกล่าวหาดำเนินคดีก็ยังมีแนวโน้มจะเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากสถานการณ์การชุมนุมของนักเรียน นักศึกษา และประชาชนในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศตั้งแต่เดือนกรกฎาคมที่ผ่านมา

เป็นที่น่าสังเกตด้วยว่าในการขยายอายุ พ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ ในช่วงสิ้นเดือนกรกฎาคม ได้มีการออกข้อกำหนดฉบับที่ 13 ความตอนหนึ่งระบุให้การใช้สิทธิของประชาชนเพื่อการชุมนุมใดๆ ย่อมกระทำได้ภายใต้ขอบเขตการใช้สิทธิและเสรีภาพตามรัฐธรรมนูญและกฎหมาย โดยให้เป็นไปตามหลักเกณฑ์ที่กำหนดไว้ตามกฎหมายว่าด้วยการชุมนุมสาธารณะ แต่ข้อเท็จจริงกลับปรากฏว่าแม้ในการชุมนุมทางการเมืองในเดือนสิงหาคมนี้ ก็ยังพบว่าเจ้าหน้าที่รัฐมีการนำข้อกล่าวหาฝ่าฝืนพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ มาใช้กล่าวหาผู้จัดการชุมนุมอยู่อีกด้วย ได้แก่ คดีการชุมนุม #ธรรมศาสตร์จะไม่ทน เมื่อวันที่ 10 ส.ค. 63

ต่อไปนี้เป็นตารางภาพรวมของกิจกรรมการชุมนุมทางการเมืองที่ถูกกล่าวหาดำเนินคดีตามพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ เท่าที่ศูนย์ทนายฯ ติดตามข้อมูลจนถึงปัจจุบัน

.

ข้อมูลคดีที่ถูกกล่าวหาตามพ.ร.ก.ฉุกเฉินฯ การชุมนุม จำนวน 17 คดี ผู้ถูกกล่าวหาทั้งหมด 63 คน

(ข้อมูลวันที่ 26 มี.ค. – 26 ส.ค. 63)

คดีที่	วันที่เกิดเหตุ	จังหวัด	กิจกรรมที่เป็นสาเหตุของคดี	ชื่อ/จำนวนผู้ถูกกล่าวหา	สถานีตำรวจเจ้าของคดี	สถานะคดี
1	13 พ.ค. 63	กรุงเทพ	กิจกรรมรำลึก 10 ปี การถูกยิงเสียชีวิตของ “เสธฯ แดง” พล.ต.ขัตติยะ สวัสดิผล บริเวณสวนลุมพินี	นายอนุรักษ์ เจนตวนิชย์ กับพวก รวม 8 คน	สน.ลุมพินี	ชั้นอัยการ
2	19 พ.ค. 63	กรุงเทพ	กิจกรรมรำลึกครบรอบ 10 ปี เหตุการณ์ล้อมปราบการชุมนุมคนเสื้อแดง บริเวณลานหน้าหอศิลป์กรุงเทพ	นายอนุรักษ์ เจนตวนิชย์ กับพวก รวม 2 คน (ซ้ำ 1 คน)	สน.ปทุมวัน	ฟ้องคดีที่ศาลแขวงปทุมวัน นัดสอบคำให้การ 15 ก.ย.
3	5 มิ.ย. 63	กรุงเทพ	สนท.จัดกิจกรรม #Saveวันเฉลิม ที่สกายวอล์กปทุมวัน	นางสาวปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล กับพวก รวม 3 คน	สน.ปทุมวัน	ชั้นอัยการ และบางส่วนยังไม่ได้เข้ารับทราบข้อกล่าวหา
4	8 มิ.ย. 63	กรุงเทพ	ตัวแทนกป.อพช.ยื่นหนังสือถึงสถานทูตกัมพูชา เรียกร้องให้ติดตามกรณีหายตัวไปของวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์	นายณัฐวุฒิ อุปปะ กับพวก รวม 4 คน	สน.วังทองหลาง	ชั้นอัยการ
5	8 มิ.ย. 63	กรุงเทพ	กิจกรรหน้าสถานทูตกัมพูชา เรียกร้องขอความเป็นธรรมและให้ติดตามกรณีหายตัวไปของวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์	นายสมยศ พฤกษาเกษมสุข กับพวก รวม 6 คน	สน.วังทองหลาง	ชั้นอัยการ
6	14 มิ.ย. 63	ระยอง	กิจกรรม “ใครสั่งอุ้มวันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์” ที่สวนศรีเมือง อำเภอเมืองระยอง	นายภานุพงศ์ จาดนอก รวม 1 คน	สภ.เมืองระยอง	ชั้นตำรวจ
7	24 มิ.ย. 63	กรุงเทพ	สนท.-เยาวชนปลดแอก จัดรำลึก 88 ปี การเปลี่ยนแปลงการปกครอง 2475 ที่สกายวอล์กปทุมวัน	นางสาวปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล กับพวก รวม 3 คน (ซ้ำ 3 คน)	สน.ปทุมวัน	ชั้นตำรวจ และบางส่วนยังไม่ได้เข้ารับข้อกล่าวหา
8	15 ก.ค. 63	ระยอง	แกนนำเยาวชนตะวันออกเพื่อประชาธิปไตย ชูป้ายไล่พล.อ.ประยุทธ์ ระหว่างลงตรวจเยี่ยมพื้นที่ระยอง	นายภานุพงศ์ จาดนอก กับพวก รวม 2 คน (ซ้ำ 1 คน)	สภ.เมืองระยอง	ชั้นตำรวจและบางส่วนยังไม่ได้เข้ารับข้อกล่าวหา
9	19 ก.ค. 63	เชียงใหม่	กิจกรรมชุมนุม #เชียงใหม่จะไม่ทนtoo ข่วงประตูท่าแพ	นายธนาธร วิทยเบญจางค์ กับพวก รวม 4 คน	สภ.เมืองเชียงใหม่	ชั้นอัยการ
10	20 ก.ค. 63	กรุงเทพ	กิจกรรมคัดค้านความคิดเห็นของอดีตรองโฆษกกองทัพบก กล่าวหาการชุมนุมนักศึกษาเป็น #ม็อบมุ้งมิ้ง หน้ากองบัญชาการกองทัพบก	นายอานนท์ นำภา กับพวก รวม 5 คน (ซ้ำ 2 คน)	สน.นางเลิ้ง	ชั้นตำรวจ
11	24 ก.ค. 63	ลำพูน	กิจกรรมชุมนุม #คนลำพูนก็จะไม่ทนโว้ย ลานอนุสาวรีย์พระนางจามเทวี	นายธนวัฒน์ วงค์ไชย กับพวก รวม 2 คน (ซ้ำ 1 คน)	สภ.เมืองลำพูน	ชั้นตำรวจ
12	25 ก.ค. 63	เชียงราย	กิจกรรมชุมนุม #คนเจียงฮายก้ายคนง่าวบ่เอาคนหลายใจ ที่หอนาฬิกาเชียงราย	นักศึกษาในจังหวัดเชียงราย 1 คน	สภ.เมืองเชียงราย	ชั้นตำรวจ
13	26 ก.ค. 63	ลำปาง	กิจกรรมชุมนุม #ลำปางรวมการเฉพาะกิจ ที่หอนาฬิกาลำปาง	นายพินิจ ทองคำ กับพวก รวม 4 คน (ซ้ำ 3 คน)	สภ.เมืองลำปาง	อยู่ระหว่างออกหมายเรียก
14	27 ก.ค. 63	พะเยา	กิจกรรมชุมนุม #คนพะเยาบ่เอาแป้ง ที่หน้ามหาวิทยาลัยพะเยา	นายชินภัทร วงค์คม กับพวก รวม 5 คน (ซ้ำ 3 คน)	สภ.แม่กา	อยู่ระหว่างออกหมายเรียก
15	18 ก.ค. 63	กรุงเทพ	กิจกรรมชุมนุม #เยาวชนปลดแอก อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย	นายพริษฐ์ ชิวารักษ์ กับพวก รวม 31 คน (ซ้ำ 8 คน)	สน.สำราญราษฎร์	ชั้นตำรวจ และบางส่วนยังไม่ได้เข้ารับทราบข้อหา
16	23 ก.ค. 63	ขอนแก่น	กิจกรรมชุมนุม #อีสานบ่ย่านเด้อ ที่สวนรัชดานุสรณ์	นายจตุภัทร์ บุญภัทรรักษา กับพวก (ทราบรายชื่อผู้ถูกออกหมายเรียก 2 ราย) (ซ้ำ 1 คน)	สภ.เมืองขอนแก่น	อยู่ระหว่างออกหมายเรียก
17	10 ส.ค. 63	ปทุมธานี	กิจกรรมชุมนุม #ธรรมศาสตร์จะไม่ทน ที่มธ.ศูนย์รังสิต	นางสาวปนัสยา สิทธิจิรวัฒนกุล กับพวก รวม 6 คน (ซ้ำ 3 คน)	สภ.คลองหลวง	ชั้นตำรวจ และบางส่วนยังไม่ได้เข้ารับทราบข้อหา